در منطقه 7 عملیات انتقال گاز رقم خورد
10 ســال بدون حــادثه
HSE منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران، از سالیان گذشته متدهای مختلف ارزیابی ریسک را با مشارکت همه کارکنان و جمع بندی کارشناسان متخصص در هر حوزه انجام داده است و از جمله روش های انجام شده می توان به روش FMEA، ویلیام فاین، JHA، HAZID و HAZOP اشاره کرد. آخرین اقدام انجام شده در این زمینه در سال گذشته، انجام پروژه HAZOP تاسیسات تقویت فشار گاز اراک بوده که با استفاده از دانش و تجربه کارکنان این منطقه، بدون استفاده از خدمات مشاور برون سازمانی و برای اولین بار در سطح مناطق انتقال گاز انجام شده است. از آخرین حادثه عمده منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران نیز بیش از 10 سال می گذرد و با در نظر گرفتن همه حوادث (عملیاتی و غیر عملیاتی) تاکنون حدود 5 میلیون نفر_ساعت بدون حادثه در این منطقه ثبت شده است. این موفقیت به همت و تلاش همه همکاران در اجرای دستورالعمل ها و نظارت واحدهای نظارتی از جمله HSE به دست آمده است. در ادامه، گفت وگو با شاهین بلالی، سرپرست HSE منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران را می خوانیم.
صنعت گاز دومین صنعت پرریسک جهان به شمار می آید. آیا به همین میزان در رعایت استانداردها، الزام ها و استقرار HSE سخت گیری می شود؟
با توجه به اینکه واحد HSE واحدی نظارتی است، طبعا بر اساس دستورالعمل ها و استانداردهای جاری سختگیری های لازم انجام می شود تا اگر واحد یا پیمانکاری به صورت عدم انطباق با استانداردها عمل کرده است، در اسرع وقت برای رفع موارد اقدام کند.
پیمانکارانی که تجربه کار با سایر سازمان ها را دارند نیز به این موضوع اذعان دارندکه سازمان ما نسبت به سازمان های دیگر (به خصوص سازمان های خارج از وزارت نفت) نسبت به HSE سختگیرتر و جدی تر است.
برای کاهش حوادث و حتی به صفر رساندن آن برنامه ای تعریف کرده اید؟ وضعیت منطقه 7 در مقایسه با دیگر مناطق یا شرکت ها در حوزه آمار چگونه است؟
مهم ترین کار ما در جهت کاهش و به صفر رساندن حوادث، مدیریت ریسک است. با توجه به تعدد ریسک ها در صنعت گاز و محدود بودن منابع مالی و نیروی انسانی، نیاز به ارزیابی و اولویت بندی ریسک ها وجود دارد تا بتوان منابع سازمان را در جهت مهم ترین ریسک ها هدایت کرد. در سند چشم انداز و ماموریت شرکت انتقال گاز ایران که همان انتقال پاک، ایمن، بهره ور و پایدار گاز طبیعی است، بهبود مدیریت ریسک به عنوان یکی از رویکردهای راهبردی مطرح است و برنامه ریزی در جهت بهبود مستمر در فرآیند ارزیابی ریسک در منطقه جاری است. واحد HSE منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران، از سالیان گذشته متدهای مختلف ارزیابی ریسک را با مشارکت همه کارکنان و جمع بندی کارشناسان متخصص در هر حوزه انجام داده است و از جمله روش های انجام شده می توان به روش FMEA، ویلیام فاین، JHA، HAZID و HAZOP اشاره کرد. آخرین اقدام انجام شده در این زمینه در سال گذشته، انجام پروژه HAZOP تاسیسات تقویت فشار گاز اراک بوده که با استفاده از دانش و تجربه کارکنان انجام شده است.
در مجموع سال گذشته چند نفر_ساعت آموزش در حوزه HSE به کارکنان ارائه کرده اید؟
سال گذشته در مجموع 8 هزار نفر_ساعت آموزش HSE در منطقه با موضوعات مختلف بهداشت، ایمنی، محیط زیست و پدافند غیرعامل از سوی اساتید برون سازمانی و کارکنان منطقه، به صورت مجازی و حضوری برگزار شده است.
با توجه به حساسیت ها در حوزه کاهش آلودگی محیط زیست، چه اقدام هایی از سوی منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران در این حوزه تدوین و اجرایی شده است؟
در حوزه محیط زیست و مدیریت کربن، اقدام های خوبی از سالیان گذشته در منطقه آغازشده و در حال اجراست که مهم ترین آنها پایش، اندازه گیری و رفع نشت از بلودان خطوط لوله و تاسیسات است. نشت گاز طبیعی به اتمسفر، علاوه بر هدررفت منابع، آثار مخرب در پدیده گرمایش جهانی را هم به دنبال دارد که این موضوع، اهمیت آن را صد چندان می کند. سرویس و نگهداری مناسب شیرآلات، نقش پیشگیرانه موثری در کاهش نشتی دارد. هر چند کیفیت شیرآلات (عمدتا تولید داخل) بسیار تعیین کننده است که امیدواریم با حمایت از تولیدکنندگان داخلی، روز به روز شاهد ارتقای کیفیت این محصولات و تاثیر آن در کاهش نشتی ها باشیم.
تعامل HSE منطقه 7 عملیات انتقال گاز ایران با ستاد و دیگر مناطق عملیاتی چگونه است؟ آیا در حوزه های مختلف با هم ارتباط و همکاری دارید؟
به نظرم تعاملی که در واحد HSE بین ستاد و مناطق انتقال گاز برقرار بوده در مقایسه با واحدهای دیگر کم نظیر است و تبادل تجربیات و همفکری بین همکاران مناطق از طریق تشکیل کارگروه های تخصصی و ... به بهترین شکل جاری است.
وضع HSE پیمانکاران اجرایی و تعمیراتی چگونه رصد و نظارت می شود؟
مطابق با دستورالعمل های ابلاغی شرکت ملی گاز ایران، نظارت و ارزیابی عملکرد پیمانکاران انجام می شود و چنانچه قصوری در اجرای مفاد HSE مشاهده شود، با اخطار و بعضا اعمال جریمه با پیمانکار مربوطه برخورد می شود.
آیا کسب گواهینامه صلاحیت حرفه ای در دستور کار مدیران مناطق قرار دارد؟ لطفا کوتاه درباره تاثیر این گواهینامه در فرآیندهای عملیاتی و کاری توضیح دهید.
دوره های صلاحیت حرفه ای برای همه به ویژه کارکنان پیمانکاری و برون سپاری در واحد آموزش شرکت ملی گاز ایران از سوی کارگروه هایی در حال تدوین و استانداردسازی است که بنده هم به عنوان عضو در کارگروه HSE شرکت انتقال گاز ایران حضور دارم. قطعا با به سرانجام رسیدن این پروژه و استاندارد سازی دوره ها، تا حدود زیادی می توان از صلاحیت کارکنان (دانش، مهارت و تجربه) در حوزه های مختلف اطمینان حاصل کرد.
چه اقدام هایی در حوزه فرهنگ سازی به ویژه تجاوز به حریم خطوط لوله گاز از سوی HSE انجام شده است؟
رییس HSE به عنوان یکی از اعضا در کمیته حریم منطقه حضور دارد و از این طریق در جریان همه موارد مرتبط قرار می گیرد. اقدام های پیشگیرانه به اقدام های اصلاحی ارجحیت دارد. بهترین اقدام پیشگیرانه در حوزه حریم فرهنگ سازی، اطلاع رسانی و آگاه سازی حاشیه نشینان حریم خطوط لوله است. از سالیان گذشته اقدام های خوبی با همکاری واحد روابط عمومی انجام شده است که از جمله آنها می توان به چاپ دفترچه ها و بروشورهای اطلاع رسانی، نصب تابلو در حریم خطوط لوله دیوارنویسی در مدارس حاشیه حریم و برگزاری جلسات با دهیاری ها و شوراهای روستا اشاره کرد.