به گفته وی، واحد آب و بخار به زبان ساده تامین آب برای قسمت های مختلف پالایشگاه، تولید آب مقطر، تولید بخار، تولید هوا و تولید نیتروژن را به عهده دارد. آب مقطر، در فرایند تولید بخار واحدها از جمله واحد آمین استفاده می شود. قایمیان یادآور می شود: با سه دستگاه کمپرسورتولید هوا، دو نوع هوا تولید می کنیم. یک پکیج تولید نیتروژن با ظرفیت 400 مترمکعب نیز در پالایشگاه موجود است.
جلوگیری از خاموشی برق استان
سعید عسگری، مسئول نیروگاه پالایشگاه و همکارانش وظیفه تامین برق را به عهده دارند. وی با بیان اینکه افزون بر برق پالایشگاه، بخشی از نیاز شبکه برق استان را نیز تامین می کنیم، می گوید: 8 ماه سال گذشته 45 هزار مگاوات ساعت و 8 ماه امسال 50 هزار مگاوات ساعت برق به شبکه سراسری تزریق کردیم. در فصل تابستان توانستیم مشارکت خوبی در تامین برق هم استانی ها داشته باشیم. به گفته عسگری، تامین برق استان طی چند سال گذشته، سهمیه های خاموشی را کاهش داده، به نحوی که تابستان امسال در سطح استان خاموشی نداشتیم.
بررسی پارامترهای فرایندی در لحظه
محسن چادله، اپراتور ارشد اتاق کنترل، فارغ التحصیل رشته مهندسی شیمی است واز سال 86 در پالایشگاه ایلام مشغول به کار شده و پیش از پالایشگاه ایلام به مدت چهار سال، درپارس جنوبی فعالیت داشته است.
وی با بیان اینکه تجربه فعالیت در واحدهای ایمنی را دارم وهم اکنون در واحد بهره برداری مشغول به کار است، می گوید: وظیفه ام بررسی پارامترهای فرایندی درمیزان مشخص شده عملیاتی است و اگر این پارامترها ازمیزانی که تعریف شده خارج شوند، باید واکنشی متناب با آن نشان داد تا مشکلی پیش نیاید.
شیفت شب و چالش های دوری از خانواده
محمد شاهی نیا، نوبت کار اتاق کنترل سال 96 استخدام شده و با اشاره به حضور در محیطی عملیاتی می گوید: شیفت های ما 12 ساعته است ولی با احتساب رفت و برگشت، روزانه بیش از 14 ساعت درگیر کار هستیم. فعالیت شیفتی سختی خود را دارد؛ شاهی نیا در این باره می گوید: پالایشگاه از شهر فاصله دارد و فعالیت به صورت شیفت با چالش های زیادی همراه است. در زمان شیفت شب علاوه بر خودمان، خانواده هم درگیر می شود. این موضوع زمانی سخت می شود که فرزند هم داشته باشید. وی با بیان اینکه خوشبختانه آب و هوای استان ایلام معتدل است، ادامه می دهد: با این حال در مقطعی از زمستان برودت هوا بیشتر و هوا سرد می شود. در این روزها شرایط ما بسیار سخت شده و حساسیت های عملیاتی باعث می شود فعالیت ها فشرده و کارها کمی سخت شود.
سمی بودن گاز و ریسک بالای کار
علی اصغرحق گو که سال 90 استخدام شده و هم اکنون بردمن ارشد اتاق کنترل پالایشگاه گاز ایلام است، دراین جمع حضور دارد و می گوید: پنج سال در فاز 15 و 16 پارس جنوبی مشغول به کار بوده ام. سال 95 به پالایشگاه گاز ایلام آمده ام و در واحدهای شیرین سازی فعالیت کرده ام و هم اکنون در اتاق کنترل مشغول به کار هستم. حق گو با اشاره به فرایند شیرین سازی گاز اظهار می کند: شیرین سازی پالایشگاه گاز ایلام شامل دو واحد می شود که یک روزانه سه میلیون مترمکعب ظرفیت دارند. وی ادامه می دهد: سولفید هیدروژنی که ازمیدان تنگ بیجاراستحصال می شود، درمیان مخازن کشور بالاترین است. براساس برآورد کارشناسان، H2S این میدان بیش از 30 هزار پی پی ام است. میزان بالای H2S و سمی بودن گاز در حوزه نیروی انسانی و خوردگی تجهیزات، چالش هایی به همراه دارد.
استرس و فشار بالای کار در زمستان
عرفان امیری، سال 98 در پالایشگاه مشغول به کار شده و از یک سال پیش به عنوان نوبتکار اتاق کنترل در حال فعالیت است.
وی با بیان اینکه وظیفه رصد فرایند شیرین سازی گاز را به عهده دارم، می گوید: طی فرایندی، H2S گاز ترش را برای تزریق به شبکه سراسری کاهش می دهیم و به اصطلاح آن را شیرین می کنیم.
بی خوابی در شب، استرس کاری و حساسیت بالای کار، از جمله چالش هایی است که امیری به آن اشاره و اظهار می کند: باید مدام مراقب مانیتور باشیم و همه موارد را چک و در طول شیفت باید باهوشیاری بالایی انجام وظیفه کنیم. نوبتکار اتاق کنترل پالایشگاه گاز ایلام ادامه می دهد: در زمستان با توجه به ضرورت تولید پایدار گاز، فشار کار بسیار بالاست؛ به همین دلیل نمی توانیم از مرخصی ها به شکل کامل استفاده کنیم. در روزهایی که استراحت هستیم نیز شاید نیاز باشد به محل کار بیاییم و به جای فردی که مرخصی اضطراری رفته است، انجام وظیفه کنیم.
تبدیل H2S به گوگرد
مجتبی مصطفی، سال 92 استخدام شده و پنج سال در فازهای 6، 7 و 8 پارس جنوبی انجام وظیفه کرده است. سال 98 به پالایشگاه ایلام منتقل و در واحد بازیافت گوگرد مشغول به کار شده و هم اکنون به عنوان نوبتکار اتاق کنترل در حال فعالیت است. وی با مقایسه مجتمع گاز پارس جنوبی و پالایشگاه ایلام می گوید: به دلیل وسعت بالای پارس جنوبی، بهره برداری بیشتری نسبت به پالایشگاه ایلام دارد. در واحد 106 پارس جنوبی(ایستگاه تقویت فشار گاز) که دارای 10 ردیف توربین گازی بود، فعالیت می کردم. پس از انتقال به پالایشگاه گاز ایلام، در واحد بازیافت گوگرد مشغول به کار شدم. در پارس جنوبی این واحد را نداشتیم و برای من تجربه جدیدی بود. مصطفی تاکید می کند: H2S گاز ترش را به گوگرد تبدیل می کنیم؛ بخاراتی که در این فرایند به وجود می آید، سمی و آزار دهنده است و باید مراقب باشیم.
اشتغالزایی پایدار با فعالیت پالایشگاه
محمدحسین ریکایی، سال 89 استخدام شده و پیش از حضور در پالایشگاه ایلام در شرکت ملی حفاری مشغول به کار بوده است. وی که بومی استان ایلام بوده و پس از انتقال به پالایشگاه به عنوان نوبتکار ارشد اتاق کنترل فعالیت خود را آغاز کرده است، می گوید: کار در شرکت ملی حفاری با سختی بالایی همراه بود و شرایط آب و هوایی جنوب، این سختی را تشدید می کرد. به گفته ریکایی، کار در پالایشگاه به ویژه در شرایط شیفت نیز سختی خاص خود را دارد. پالایشگاه ایلام به دلیل تامین گاز غرب کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اینکه انتهای شبکه و در منطقه مرزی هستیم، با تولید پایدار، از افت شبکه گاز جلوگیری می کنیم. از سوی دیگر پالایشگاه ایلام در کاهش درصد بیکاری جوانان استان تاثیر زیادی داشته است. این شرکت برای اهالی بومی منطقه نیز اشتغال ایجاد کرده است. بسیاری از افرادی که در این پالایشگاه مشغول به کار هستند، بومی اند. این پالایشگاه مسیر تحصیلی برخی از دانشجوها را تغییر داده و زمینه را برای تحصیل در رشته های مرتبط با صنعت گاز فراهم کرده است. برخی از دانشکده های استان رشته ها مرتبط با صنعت گاز ایجاد کرده اند که با توجه به بازار کار، با استقبال مواجه شده است. وی یادآور می شود: کارکنان صنعت نفت به نوعی سرباز گمنام هستند. کار ما عملیاتی است و خارج از شهر فعالیت می کنیم و این اقدام ها از سوی بسیاری به صورت مستقیم قابل لمس نیست.
بازگشت درمانگاه پالایشگاه به روال قبل
حسن صحرایی، با 13 سال سابقه نوبتکار واحد آب بخار اتاق کنترل است. وی که پیش از حضور در پالایشگاه ایلام به مدت 8 سال در پالایشگاه شازند مشغول به کار بوده است، می گوید: حدود 13 ساعت در شیفت هستیم و با توجه به حساسیت کار، برای دریافت مرخصی و رسیدگی به کارهای روزمره تحت فشار هستیم. به گفته وی، پیشنهاد می کنم درمانگاه پالایشگاه به حالت سابق بازگردد و پزشک های متخصص حداقل یک روز در هفته در آن حضور پیدا کنند تا کارکنان و خانواده آنها بتوانند از این امکانات بهره مند شوند. این کار باعث می شود بسیاری از هزینه ها کاهش یابد و در زمان نیز صرفه جویی شود. در خصوص ارائه خدمات رفاهی نیز، با توجه به حضور تعداد بالای کارکنان در شرکت های گاز، پالایشگاه، پخش فرآورده های نفتی و نفت و گاز غرب، صنعت نفت می تواند استخر و مجموعه ورزشی مستقلی داشته باشد. با تحقق این برنامه قطعا کارایی کارکنان افزایش می یابد.
ناهار، تنها زمان استراحت عملیاتی هاست
مهدی اسماعیلی نیز نوبتکار اتاق کنترل بوده و از سال 89 مشغول به کار شده است. وی که پیش از این درسایت پالایشگاه فعالیت داشته و سختی کار و شرایط عملیاتی را از نزدیک لمس کرده است، می گوید: فعالیت در سایت با سختی های خاص خود همراه است. محیط عملیاتی و سایت زمینه ساز ایجاد برخی مشکلات جسمی می شود؛ در حالی که این موضوع در اتاق کنترل متفاوت است. فعالیت در اتاق کنترل از لحاظ ذهنی مشکلاتی ایجاد می کند. به مدت طولانی باید مانیتور را رصد کنیم و امکان استراحت حتی در زمان کوتاه هم وجود ندارد. صرف ناهار تنها زمان استراحت ماست. تقریبا همه جمع حاضر دراتاق کنترل پالایشگاه گاز ایلام، درجمعی صمیمی ازآنچه در دل وذهنشان می گذشت، حرف زدند و خوشحال بودند که «مشعل» راوی حرف هایشان است