نکوهش دورویی و نفاق
امام حسن عسکری علیه السلام فرمود:بِئْسَ العَبدُ عَبدٌ یَکونُ ذا وَجْهَینِ و ذا لِسانَینِ،یُطْری اَخاهُ شاهِداً و یأکُلُهُ غائِباً، إن اُعطِیَ حَسَدَهُ و اِن ابْتُلِیَ خانَهُ؛بنده بدی است آنکه دو رو و دو زبان باشد. در مقابل، از برادرش تعریف کند و پشت سر، علیه او باشد. اگر برادرش بهره مند باشد، به او حسد ورزد و اگر گرفتار شود، به او خیانت کند. (تحف العقول، ص ۴۸۸)
شرح حدیث
صداقت و راستی، مهم ترین آموزه دین است. پیشوایان ما، پیروان را به راستگویی، امانتداری، دوری از تزویر و خیرخواهی نسبت به برادران دینی فراخوانده اند. در این حدیث شریف هم امام عسکری علیه السلام از دورویی و نفاق در برخورد با دیگران نکوهش می کند و آن را صفت ناپسندی می شمرد. آنکه برخورد رودررو و پشت سرش متفاوت باشد، منافق است.
آنکه در برابر، زبانی چرب و نرم و همراه با تعریف و ستایش دارد، اما پشت سر، غیبت و بدگویی و توهین و نیش زدن کار اوست، نمی تواند دوست مناسبی باشد.
به هر حال، فرومایگانی که نه چشم دیدن نعمت تو را دارند، نه رفتارشان با تو صادقانه است، نه در گرفتاری ها یار و غمخوار تو هستند، نه ظاهر و باطنشان با تو یکی است برای معاشرت مناسب نیستند.
ابر اگر آب زندگی بارد، هرگز از شاخ بید، برنخوری با فرومایه روزگار مبرکز نی بوریا شکر نخوری (سعدی)
و چه اندکند دوستان صادق و یکرنگ و چه قیمتی اند، آنان که دل و زبانشان یکی است!
عطر ماندگار: بیانات مقام معظم رهبری
علم مایه اقتدار
پیشرفت علمی، کشور را قدرتمند می کند. مجری عزیزمان امروز حدیثی را خواندند: اَلعِلمُ سُلطان؛ «سلطان» یعنی اقتدار؛ علم، اقتدار است؛ هر کسی که آن را داشته باشد «صال»، یعنی دست قدرتمند را خواهد داشت؛ هرکس که آن را نداشته باشد «صیلَ عَلَیه»یعنی دست قدرتمندی بر سر او خواهد آمد یعنی زیردست خواهد شد؛ این علم [است]. امروز شما این را مشاهده می کنید؛ آمریکایی ها و اروپایی ها به خاطر علمی که تحصیل کرده اند، توانسته اند همه دنیا را تصرف کنند. شما میدانید آمریکا، انگلیس، فرانسه و بسیاری از کشورهای اروپایی، حتی کشورهای کوچک، سال های متمادی، بعضی شان قرن ها توانستند کشورهایی را تصرف کنند، هستی های آنها را به باد بدهند و نابودشان کنند؛ بر ملت ها اقتدار پیدا کردند و مسلط شدند، به خاطر علم؛ دنبال علم بودند. ما غفلت کردیم، از قافله علم عقب ماندیم، با آن سابقه تاریخی، با این استعداد درخشان! [اما] دیگران جلو افتادند؛ ما باید این را جبران کنیم.(26 مهر 1396)
حضرت زهرا(س) بهترین الگوی زنان امروز (بخش دوم)
در قسمت نخست درباره الگو بودن حضرت زهرا و امکان بهره برداری از بانوی بزرگ جهان اسلام سخن به میان آمد و اینکه سیره عملی ایشان می تواند الگویی مناسب برای زنان امروزی باشد. در ادامه بخشی دیگر از الگوهای رفتاری حضرت زهرا(س) بیان می شود.
رفتار با همسر
در طول ده سالی که پیامبر(ص) در مدینه حضور داشت، حدود 9 سالش حضرت زهرا و حضرت امیرالمؤمنین(ع) به عنوان زن و شوهر در کنار یکدیگر زندگی می کردند. در این9سال، حدود شصت جنگ اتفاق افتاده که در اغلب آنها امیرالمؤمنین(ع) شرکت داشته است. حالا شما ببینید او خانمی است که در خانه نشسته و شوهرش مرتب در جبهه است و اگر در جبهه نباشد، جبهه لنگ میماند؛ از لحاظ زندگی هم وضع رو به راهی ندارند؛ انسان چقدر باید روحیه قوی داشته باشد تا بتواند این شوهر را تجهیز کند؛ دل او را از وسوسه اهل و عیال و گرفتاری های زندگی خالی کند؛ به او دلگرمی بدهد؛ بچهها را به آن خوبی که ایشان تربیتکرده،تربیت کند.این طور خانه داری و شوهرداری نمیتواند برای یک دختر جوان و یک خانم خانهدار الگو باشد؟
رفتار با فرزند
با كمى دقت در برخورد عاطفى و منطقى حضرت زهرا(س) درمی یابیم كه آن بانوى بزرگوار، در ساختن روح و شخصيت فرزندان گرامى اش از ابزارى بسيار ظريف و دقيق استفاده كرده است که بسيارى از آنها در حال حاضر، ميان روان شناسان تربيتى مورد بحث و بررسى قرار گرفته و خبرگان اين فن، به نتايج مثبت آن ايمان آورده اند. بى شك، اين توفيق بى نظير در تربيت كودكان، ناشى از معرفت عميق و صحيحى است كه اسلام در مورد انسان، ارائه داده است. بنابراين اگر بگویيم هر مكتبى به اندازه شناخت درستى كه از انسان دارد، در نظام تربيتى خود، به توفيقاتى دست مى يابد، سخن به گزاف نگفته ايم. دین آسمانى و الهی اسلام از كامل ترين و واقع بینانه ترین شناخت، در مورد انسان برخوردار است، از این رو بيشترين توفيق را در مساله تربيت انسان به دست آورده است. روش تربيتى و اخلاقى حضرت فاطمه(س) که برگرفته از دین اسلام است، بهترين شيوه و تجربه براى ساختن نسلى پاك و سعادتمند است؛ از این رو جا دارد كه پيروان و ارادتمندان مكتب اسلام، با به كار بستن شيوه ها و ظرايف تربيتى آن حضرت در رشد و تربيت نسلى پاك و پيشرو همت به خرج دهند و سعادت دنيا و آخرت فرزندان خود را بيمه كنند.
روح انسان به گونه ای ساخته شده كه نياز به محبت و عطوفت، يكى از اساسی ترین نيازهاى او محسوب مى شود؛ از این رو کودکان محروم از اين موهبت، دچار كمبودها و مشكلات روانى و گاه نواقصى جسمى خواهند شد. حضرت فاطمه(س)كه خود از سرچشمه محبت و عطوفت رسول خدا(ص) سيراب شده و قلبش كانون محبت به همسر و فرزندان خود بوده، در اين جهت نيز وظيفه مادرى خود را به بهترين شكل انجام داد. حضرت فاطمه(س) فرزندان خود را به بازی و مسابقه تشویق و گاهی با آنان به بازی مشغول می شد و با حرکت ها و گفتارهای شیرین مادرانه و بالا و پایین انداختن فرزندان خود آنان را از احساسات پاک مادری سیراب می کرد.
نقل شده است كه حضرت زهرا(س) با فرزندش امام حسن مجتبى(ع) بازى مى كرد و او را بالا مى انداخت و مى فرمود: «پسرم حسن، مانند پدرت باش. ريسمان ظلم را از حق بركن. خداى را بپرست كه صاحب نعمت هاى متعدد است و هيچ گاه با صاحبان ظلم و تعدى، دوستى مكن.»
رفتار با مردم
يكى از نقش آفرينى هاى درخشان حضرت فاطمه(س) بالا بردن فرهنگ جامعه، رشد فكر و انديشه مردم و رفع مشكلات و شبهات آنان است. آن حضرت از مسائل ساده گرفته تا پيچيده ترين مشكلات را پاسخگو بود و اين ميسر نبود، مگر با احاطه علمى، قوت فكرى و همت بلند ايشان. اين بانوى بزرگ اسلام، زجر تبليغ و رنج تعليم و تربيت را تحمل و همچون مشعلى فروزان در راه هدايت جامعه، نورافشانى می کرد و با سوختن خود به دل و جان مردم، گرمی و نورمی بخشيد و پاسدارى از ارزش ها و مفاخر اصيل، مبارزه پيگير با بدعت ها، جهل، کج روی ها و ركود جامعه را خط مشی خود قرار می داد. حضرت فاطمه(س) از كودكى در متن اجتماع به سر برده و با مردم همدم و همدرد بوده است. اين بانو رابطه اى صميمانه و عالمانه با ياران خود داشت.
زنى به خدمت حضرت زهرا(س) رسيد و گفت: مادر پير و ناتوانى دارم كه در نماز بسيار اشتباه می کند، مرا فرستاده تا از شما بپرسم كه چگونه نماز بخواند. آن حضرت فرمود: هر چه مى خواهى بپرس. آن زن پرسش های خود را مطرح كرد تا به ده سؤال رسيد و حضرت(س) با روى گشاده جواب داد. زن از زيادى پرسش خود، شرمنده شد و گفت: شما را بيش از اين زحمت نمى دهم. حضرت فاطمه(س) فرمود: باز هم بپرس. آنگاه براى تقويت روحيه وى چنين فرمود: اگر به كسى كارى واگذار كنند، براى مثال از او بخواهند كه بار سنگينى را به ارتفاع بلندى حمل كند و در برابر اين كار صد هزار دينار به او جايزه بدهند، آيا او با توجه به آن پاداش احساس خستگى می کند؟ زن جواب داد نه. آن حضرت فرمود: من در مقابل پرسشى كه جواب مى گويم، از خدا پاداشى به مراتب بيشتر دريافت می کنم و هرگز ملول و خسته نمى شوم. از رسول خدا(ص) شنيدم كه روز قيامت دانشمندان اسلام در برابر خدا حاضر مى شوند و به اندازه علم و تلاش و كوششى كه در راه آموزش و هدايت مردم داشته اند، از خداى خود پاداش مى گيرند.