جامعی در ادامه اضافه می کند: «رشد فزاینده مصرف بنزین و به تناسب آن افزایش تعداد خودرو برای همه ما ملموس و عینی است. در یک بازه زمانی کشور شاهد مصرف 50 میلیون لیتر بنزین در روز بود که متاسفانه هم اکنون این میزان مصرف به بالای 102 میلیون لیتر در روز رسیده است و این یعنی یک بحران و فاجعه؛ بنابراین می طلبد که برنامه ریزی های اصولی و کارآمدی برای معضل مصرف بنزین در کشور اندیشیده شود. به همین خاطر ما نیز در شرکت خطوط لوله و مخابرات منطقه شمال به این نتیجه رسیدیم که اگر بخواهد وضع مصرف به همین منوال پیش برود، در بحث انتقال قطعا با کم و کاستی های بیشماری روبه رو خواهیم بود. خط لوله 16 اینچ که ابتدای آن از ری است و تا ورسک کشیده شده و در ادامه با خط لوله ای 12 اینچ به ساری ختم می شود، در گذشته گاه به دلیل پرشدن ظرفیت مخازن، خط متوقف می شد، اما اکنون به قدری مصرف بالاست که خط نه تنها فعال است بلکه مخازن نیز پر نمی شود و باید برای آن چاره اندیشی می شد؛ به همین دلیل در سفری که اخیرا ارسلان رحیمی، مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران به منطقه شمال داشت، تصمیم گیری شد تا ظرفیت انتقال خط افزایش یابد؛ بنابراین خط 12 اینچ ورسک-ساری در آینده نزدیک به خط 16 اینچ تبدیل خواهد شد تا جوابگوی میزان مصرف شمال کشور باشد.»
توسعه شبکه فیبر نوری
در ستاد خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال با سیدمحمدعلی تقوی، معاون مخابرات منطقه نیز گفت و گو کردیم. وی درباره تجهیزات مخابراتی و آخرین اقدام های انجام شده در حوزه مخابرات منطقه می گوید: «شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران 296 ایستگاه مخابراتی دارد که بیش از 20 ایستگاه آن در حوزه استحفاظی منطقه شمال قرار دارد. ارتباط در این شرکت همانند خطوط لوله اهمیت ویژه ای دارد و این شرکت با استفاده از سیستم هات لاین با مراکز مختلف انتقال فرآورده های نفتی ارتباط دارد. کارآیی شبکه مخابراتی خطوط لوله منطقه شمال با ضریب اطمینان 999/99 هزارم درصد است که کارآمدترین خدمات صنعتی را ارائه می کند. به تازگی نیز پروژه توسعه شبکه فیبر نوری در شرکت خطوط لوله منطقه شمال تعریف شده است که هم اکنون 53 کیلومتر از شبکه فیبر نوری در برخی از مناطق زیرمجموعه شرکت اجرا شده و 85 کیلومتر باقی مانده نیز بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته تا پایان امسال اجرایی خواهد شد.»
وی عنوان می کند: «اقدام دیگری که در سیستم مخابراتی شرکت خطوط لوله منطقه شمال اجرایی شد، بحث احیای پهنای باند ارتباطات مخابراتی بود که این امکان را برایمان ایجاد کرد تا از طریق باز طراحی مجدد بتوانیم نیمی از پهنای باند قبلی را احیا کنیم، به نحوی که این باز طراحی با اضافه کردن یک لینک جدید از ساری به تهران انجام شد و از قسمت هایی از پهنای باند که ناخواسته و یا به صورت غیرمدیریت شده به هدر می رفت، بتوانیم به نوعی جلوگیری کنیم.»
معاون مخابرات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال بیان می کند: «یکی از ایرادهایی که به سیستم مخابراتی مجموعه وزارت نفت وارد است، اینکه باید این شبکه مخابراتی در همه زیرمجموعه ها به صورت یکپارچه و منسجم تجمیع شود. این اقدام صرفه جویی چند ده میلیاردی برای صنعت نفت و گاز کشور به همراه خواهد داشت. هم اکنون در کنار شبکه خطوط لوله و مخابرات، شبکه خطوط لوله گاز نیز فعال است که این شبکه نیز به مانند خطوط لوله از امکانات و تجهیزات مخابراتی مشابه برخودار است؛ به این معنا که در کنار خطوط لوله گاز تجهیزات فیبر نوری و ایستگاه های مخابراتی تعبیه شده که با یکپارچه کردن همه این شبکه ها و سیستم ها حداقل می توان صرفه جویی قابل توجهی را در صنعت نفت کشور میسر کرد. امیدواریم در این زمینه مدیران و دست اندرکاران مربوطه با اتخاذ برنامه اصولی بتوانند شبکه مخابراتی کارآمدتری را در مجموعه صنعت نفت پیاده کنند که البته به لحاظ مسائل امنیتی هم تاثیرگذار خواهد بود.»
خط بانان را دریابید
امین الله صیدانلو، رئیس حراست شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال است. وی که 18 سال سابقه کار در صنعت نفت را در کارنامه کاری خود دارد، از شرکت خطوط لوله به عنوان با اهمیت ترین بخش صنعت نفت کشور یاد کرده و می گوید: «عملیات انتقال کلان، پایدار و ایمن نفت و فرآورده های نفتی از مبادی تولید به مصرف هم به لحاظ مسائل فنی و هم امنیتی حائز اهمیت است. این شرکت ماموريت ايفاي نقشي موثر در شكوفايي صنعت انرژی کشور را دارد اما در عین گمنامی. البته در این میان از نقش تاثیرگذار و بی بدیل نیروهای حراست در حفاظت و صیانت از تاسیسات صنعت نفت و گاز کشور نیز نباید غافل بود. در شرکت خطوط لوله نفت تاسیساتی وجود دارد که با توجه به ماموریت های تعیین شده در شرکت، حفاظت و صیانت از آنها بر عهده واحد حراست است.»
وی می گوید: «کارکنان واحدهای حراست شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال با وجود تمام کمبودها و کم و کاستی ها اما همیشه پای کار بودند و از جان خود برای حفظ و حراست از تاسیسات و دارایی های صنعت نفت گذشتند و این مسئله یکی از برجسته ترین شاخصه و خصیصه کارکنان حراست است که باید آن را ارج نهاد.»
رئیس حراست شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال از خط بانان به عنوان حافظان خطوط لوله انتقال نفت و فرآورده یاد می کند و با بیان اینکه این قشر از زحمت کشان عرصه صنعت نفت کشور بسیار مظلوم واقع شده اند و باید آنها را بیش از هر زمان دیگری دریافت، می افزاید: «در شرکت خطوط لوله منطقه شمال پایش مسیر خط لوله انتقال نفت ازسوی خط بانان انجام می شود. تعداد این خط بانان 16 نفر است. موتورسوارانی که به صورت شبانه روزی بالغ بر 600 کیلومتر از خطوط لوله حوزه استحفاظی منطقه شمال را پایش و ارزیابی می کنند. این اقدام ضریب امنیت خطوط انتقال نفت و فرآورده های نفتی را بالا برده و ضمن جلوگیری از بروز حوادث احتمالی، در رفع آسیب پذیری خطوط نیز موثر است. بر این اساس ملاک تعیین و انتخاب خط بانان اشراف داشتن کامل آنان به منطقه شمال است؛ البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که خط بانان در حین انجام وظیفه با مخاطرات فراوانی روبه رو هستند و به گزاف نیست اگر بگوییم این عزیزان جانشان را در دست گرفته و از حریم خطوط لوله نفت حفاظت و حراست می کنند؛ بنابراین رسیدگی به وضع معیشت این قشر از کارکنان باید در اولویت کار مسئولان باشد. تدابیری اندیشیده شود تا این عزیزان نه تنها با رغبت بیشتری فعالیت کنند بلکه نسبت به رفع دغدغه ها و مشکلات زندگی خود اطمینان خاطر کامل داشته باشند که امیدواریم این چالش ها در اندک زمانی حل وفصل شود.»
صیدانلو ادامه می دهد: «اجرای برنامه آموزشی برای کارکنان واحد حراست شرکت خطوط لوله منطقه شمال از اقدام هایی است که دستاوردهای قابل توجهی را به همراه داشته است. از جمله این آموزش ها، پیشگیری از تخلیه تلفنی است که این دوره آموزشی با همکاری وزارت اطلاعات انجام می شود. غالبا در صنعت نفت تماس های تلفنی از سوی برخی عوامل ضد انقلاب و معاندین کشور انجام می شود که در این زمینه نیروهای ما باید بسیار باهوش و مطلع بوده و سریعا این عوامل را شناسایی کنند. آموزش ها بر این منوال انجام می شود تا نیروها از آمادگی لازم برای مواجه شدن با این مسائلی که امنیت صنعت نفت را دچار مخاطرات احتمالی می کند، مقابله کنند. جلوگیری از نقض حریم خط، همکاری در آزادسازی و تسطیح مسیر خطوط لوله انتقال نفت با همکاری واحدهای فنی و تعمیراتی منطقه، تجهیز و نوسازی اقلام و لوازم حراست های تابعه و تعامل و رایزنی با دستگاه های مختلف برون سازمانی به منظور حفظ حریم خط و یا استفاده از ظرفیت نهادهای انتظامی و امنیتی در راستای پیشبرد اهداف شرکت، از دیگر اقدام های واحد حراست شرکت خطوط لوله نفت منطقه شمال بوده که در یک سال اخیر انجام شده است.»
ساخت یک تجهیز کاربردی
رضا نیکخواه، رئیس نگهداری و تعمیرات ابزار دقیق شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال است. به همت و تلاش ستودنی متخصصان این واحد به تازگی یک تجهیز کاربردی با عنوان دستگاه نشت یاب ساخته شده است که با بومی سازی آن، می توان شاهد صرفه جویی قابل توجهی در مجموعه صنعت نفت کشور بود.
وی پیرامون ایده اولیه، ساخت و راه اندازی این تجهیز به ما می گوید:"دستگاه نشت یاب در حقیقت در انحصار برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی است و با توجه به اعمال محدودیت های کشورهای غربی و نیاز مبرم مجموعه خطوط لوله نفت کشور به این دستگاه، با همکاری و همفکری متخصصان واحد ابزار دقیق شرکت خطوط لوله منطقه شمال و نیز یک شرکت دانش بنیان، بر آن شدیم تا به نوعی ساخت و راه اندازی دستگاه نشت یاب را در دستور کار خود قرار دهیم و با بومی سازی آن بتوانیم گام موثری در توسعه صنعت نفت کشور برداریم. خوشبختانه این دستگاه در بازه زمانی دو سال و با هزینه ای بالغ بر 70 میلیون تومان ساخته شد. در ابتدای امر این تجهیز در ایستگاه خطوط لوله نفت لاجین-ورسک با قطر 12 اینچ و به طول 60 کیلومتر با موفقیت انجام شد. بعد از آن این دستگاه را در سایز بالاتر روی خط ری-کن که به قطر 14 اینچ بود آزمایش کردیم که خوشبختانه نتیجه این تست نیز با موفقیت همراه بود و هم اکنون بر اساس برنامه ریزی های انجام شده بنا است به زودی دستگاه نشت یاب را در منطقه شمال غرب و با خطی به طول 150 کیلومتر آزمایش کنیم.»
وی به مزیت های دستگاه نشت یاب اشاره کرده و عنوان می کند: «نمونه خارجی این دستگاه به این صورت است که به ازای هر 5 تا 10 کیلومتر از خطوط لوله نفت می بایست یک سنسور نصب شود تا آسیب دیدگی خط را شناسایی کند. اما با توجه به تعداد زیاد این سنسورها طبیعتا هزینه بالایی نیز به همراه خواهد داشت. روش دیگر اینکه باید از فیبر نوری در کنار خطوط لوله استفاده کرد تا قسمت آسیب دیدگی خط را بتوان از طریق شبکه فیبر نوری تشخیص داد. اما مزیتی که دستگاه ما دارد این است که نیاز به هیچ یک از این روش ها نیست و با نصب یک جفت از این دستگاه روی ایستگاه های خطوط لوله به راحتی می توان پارگی خط و یا هر نوع آسیب دیدگی خطوط لوله را تشخیص داد.»
ادامه دارد...
تهیه گزارش از مرکز انتقال نفت ساری و گفت و گو با کارکنان آن با هدف نشان دادن تنها گوشه ای از تلاش آنها، بخش دیگری از گزارش به شمال کشور و حوزه عملیاتی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال است.این بخش از گزارش را در شماره آتی خواهید خواند.