دیپلماسی وزارت نفت دولت سیزدهم مسیرهای تازه ای برای صادرات رقم زده است
گشایش پنجره هایی نو فراروی
مشعل صنعت پتروشیمی ایران درسال های اخیر و پس از خروج یک جانبه آمریکا از برجام و تحریم مستقیم از سوی آمریکا با شرایطی سخت روبه رو بوده است. هدف اصلی این تحریم ها توقف تولید و فروش محصولات صنعت پتروشیمی و حذف ایران از بازارهای منطقه ای و جهانی بوده، اما این صنعت در این سال ها نه تنها روزهای شلوغ و پرکاری را پشت سر گذاشته بلکه جریان صادرات محصولات آن در منطقه و کشورهای مختلف و تامین ارز لحظه ای متوقف نشده است.
شرکت های پتروشیمی توانسته اند با وجود موانعی که در جریان تولید در کشور و مسیر فروش محصولات پتروشیمی داشتند، سد تحریم های همه جانبه را بشکنند و امروز به عنوان یکی از تامین کنندگان اصلی در بازار پتروشیمی، به دنبال بازارو مشتری های جدید باشند. با توجه به برنامه های پیش بینی شده صنعت پتروشیمی تا پایان ۱۴۰۴ ظرفیت تولید سالانه محصولات پتروشیمی به ۱۳۵ میلیون تن می رسد و این بازار پر سود در داخل و خارج، آینده درخشانی را رقم می زند.
بازارهای جذاب
بر اساس گزارش های رسمی، درآمد حاصل از صادرات محصولات صنعت پتروشیمی در سال 1400 بیش از 14 میلیارد دلار بوده است که با تکمیل پروژه های توسعه ای در سال 1401 این سهم صادراتی بیشتر می شود. همان طور که جواد اوجی، وزیر نفت در روز صنعت پتروشیمی تاکید کرد: تحریم هایی که علیه جمهوری اسلامی اعمال شد، کمترین تکانه ها و آسیب ها را داشته است و حالا دیگر می توان گفت که درآمدهای صنعت پتروشیمی به تنهایی به درآمدهای نفتی، تنه می زند. وزیر نفت هم چندی پیش گفته است: با راهکارهای جدید توانسته ایم بازارهای خوب و جذابی را برای نفت خام، میعانات گازی، فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی ایران به دست بیاوریم. جواد اوجی با تاکید بر اینکه هم اکنون صادرات بدون هیچ گونه مشکلی جریان دارد، افزود: با شناسایی بازارهای تازه و فرآیندهای جدید صادراتی توانسته ایم صادرات نفت خام و میعانات گازی و محصولات پتروشیمی را نسبت به چند سال اخیر متحول کنیم. وی تأکید کرد: امروز بحث تأمین امنیت انرژی از مسائل مهم در جهان به شمار می آید و این اهمیت رفته رفته با نزدیک شدن به فصل سرما دوچندان می شود.
حسین علیمراد، رئیس کل امور بین الملل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز چندی قبل با اشاره به افزایش صادرات محصولات پتروشیمی ایران، این روند را نشان دهنده وجود راه های متنوع انجام تجارت بین الملل در شرایط سخت تحریم برشمرد و گفت: این موضوع نشان دهنده این است که فروشنده و خریدار هر دو به هم کمک کردند تا راه های انجام تجارت بین الملل در شرایط سخت تحریم را پیدا کنند. این یک همکاری دوطرفه است؛ یک جانبه گرایی هیچ گاه به نتیجه نمی رسد.
این روند کاملا گویای آن است که شرکت های فعال و تولیدی صنعت پتروشیمی در این سال ها به راهبرد بازار داخل و خارج همزمان توجه داشته اند و با وجود تحریم مستقیم مدیران و شرکت های خصوصی باز هم به دنبال بازارهای جدید و مشتری های متنوع بوده و هستند.
یک فرصت بین المللی
در عین حال، صنعت پتروشیمی در دولت سیزدهم با توجه به سودآوری و قابلیت های بسیار صنعت پتروشیمی، رویکرد افزایش سهم در بازارهای جهانی و تنوع در محصولات و مشتریان را در پیش گرفت و با دیپلماسی فعال خود مذاکرات جدیدی را شروع کرد. توافق نامه ها و قراردادها و دیدارهای مشترکی که در این یک سال با کشورهای روسیه، چند کشور آمریکای لاتین و ازبکستان و کشورهای دیگر حاشیه خزر از جمله این مذاکرات بوده است. در عین حال در این مذاکرات جدید سهم محصولات کاتالیستی و همکاری از طریق شرکت های فناور و دانش بنیان بسیار قابل توجه و در اولویت اصلی قرار گرفته است.حسین علیمراد، رئیس کل امور بین الملل شرکت ملی صنایع پتروشیمی چندی قبل در رابطه با فضاهای جدید به وجود آمده برای فروش محصولات پتروشیمی، گفت: تنها موضوع سرمایه گذاری مطرح نیست؛ بلکه یک فرصت بین المللی فراهم شده که شرکت های پتروشیمی شرایط لازم را برای همکاری بلندمدت و منفعت اقتصادی خواهند داشت. وی با بیان اینکه یکی از ویژگی های مثبت تحریم های ایران در سال های گذشته این بوده که تجربیات زیادی برای غلبه بر تحریم ها به دست آورده ایم، افزود: از آنجا که کشورهایی دیگری هم از سوی همان گروه کشورهای اروپایی و آمریکایی تحریم شده اند و حتی شرایط سخت تری دارند، بین ما و این کشورهای تحریم شده فضاهای همکاری به وجود آمده که می توان از این فضا، به عنوان فرصتی چشمگیر در صنعت پتروشیمی استفاده کرد. علیمراد با اشاره به صنایع پتروشیمی این کشورها که در این سال ها به مدل های مختلف، وابسته به صنعت کشورهای اروپایی و آمریکایی بوده اند، افزود: تجربه ایران طی سال های گذشته که توانسته بدون نیاز به متخصصان اروپایی و آمریکایی، صنعت نفت، بخصوص صنعت پتروشیمی خود را روی برپا نگه دارد، برای این کشورها مفید است و شرکت های ایرانی می توانند این تجربه را منتقل کنند. شرکت های ایرانی می توانند از تجربه راه اندازی و اجرا، ساخت، تامین تجهیزات و تامین مواد و کاتالیست های شیمیایی استفاده کرده و بازارهای خوبی را رقم بزنند. در عین حال، یکی از فرصت های مهم برای ما، بازار اشتغال است که شرکت ها می توانند نیروی کار خود را به خارج از کشور هم اعزام کنند. رئیس کل امور بین الملل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در عین حال تاکید کرد، هر اقدامی که قرار است از سوی شرکت های حوزه بین الملل اجرایی شود، باید مطابق با استراتژی وزارت نفت که از طریق شرکت ملی صنایع پتروشیمی ابلاغ می شود، باشد. وی افزود: حضور و فعالیت در این موقعیت ها و بازارهای جدید بین المللی بدون حمایت دولت امکانپذیر نیست؛ چرا که به هزینه اولیه و پشتیبانی نیاز دارد که باید از طریق وزارت نفت باشد و اگر همه این شرکت ها و هلدینگ های پتروشیمی زیر این چتر قرار بگیرند، می توانند بخوبی منتفع شوند.
پتروشیمی ها پیشانی کارنامه صنعتی کشور
آنچه به عنوان عملکرد صادراتی پتروشیمی ها عنوان می شود و مورد رضایت وزیر نفت قرار گرفته، مورد تائید هیات دولت و اعضای آن از جمله وزیر اقتصاد هم قرار گرفته است. سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی در نشست مدیران این انجمن، مدیران شرکت ها و هلدینگ های بزرگ پتروشیمی و سرمایه گذاران بخش خصوصی یادآور شد که پتروشیمی ها پیشانی کارنامه صنعتی کشور هستند. خاندوزی ادامه داد: اگر به چند دهه قبل بازگردیم و بخواهیم چند کار اقتصادی بزرگ در کشور را معرفی کنیم، بی شک یکی از آنها توسعه شتابان صنعت پتروشیمی است. همچنین احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی هم اعلام کرد که صنعت پتروشیمی هر هفته ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون دلار ارز به سامانه نیما تزریق می کند. به این ترتیب کاملا گویاست که صنعت پتروشیمی در مسیر توسعه، برنامه ای مفصل و روشن برای آینده صادرات خود دارد. مجموعه های پتروشیمی متناسب با سهم و تعهد خود در تامین نیاز داخلی و تکمیل زنجیره ارزش و پایین دست پتروشیمی برای حفظ بازارهای جهانی فعلی خود و اضافه کردن بازارهای جدید صادراتی تلاش می کنند. از آنجایی که وزارت نفت در دولت سیزدهم اهتمام و پنجره ویژه ای را برای صادرات محصولات پتروشیمی و به خصوص کاتالیست ها باز کرده است، می توان امیدوار بود که درآینده نزدیک ارقام صادراتی پتروشیمی ها رشدی شتابان را داشته باشند.