باید بدانیم که برای کارکنان مناطق عملیاتی صنعت نفت در نقاط مختلف ایران، ثانیه ای توقف در کار جایز نیست و فعالیتی شبانه روزی تداوم دارد تا چرخ تولید در جریان باشد. افزون بر خاک و گرد و غبار در این برهه از سال، گرما و رطوبت هم چاشنی کار آنها شده تا بر سختی و توانفرسا بودن کار بیفزاید. کارکنان صنعت نفت با تحمل شرایط اقلیمی و قبول تمامی این مسؤولیت و خطرپذیری در کارها، سهمی مهم در گردش اقتصاد کشور دارند و فعالیتی مهم از میانه خلیج فارس تا مناطق عملیاتی در خشکی تا دکل های حفاری و دیگر بخش ها در حال انجام است.
از جان مایه می گذاریم
یکی از بخش های مهم صنعت نفت که کارکنان بی وقفه و به صورت اقماری مشغول فعالیت هستند، حوزه حفاری است. درست در این ایام که خوزستان به دلیل گرد وغبار، روزهای تعطیل زیادی را پشت سر می گذارد، کارکنان شرکت ملی حفاری ایران در مناطق مختلف عملیاتی، مشغول فعالیت هستند. بد نیست بدانید که وقتي ضرورت انجام حفاري با اهداف مختلف اکتشافي، توصيفي، توسعه اي، تعميراتي و... در يک ميدان نفتي تشخيص داده مي شود، يک دکل با تمام امکانات فني، تخصصي و نيروي انساني به آن نقطه انتقال مي يابد که ممکن است در هر نقطه از ايران پهناور باشد.
یک دکل ممکن است 156 لود باشد، يعني بايد 156 تريلر پشت هم بگذارند تا دکل فتح را به نقطه ای منتقل کنند. اين دکل حداکثر لوله هاي داخل چاه را که مي تواند بلند کند، يک ميليون پوند و وزن دکل وقتي از زمين بلند مي شود و تيک آف مي زند، 550 هزار پوند است.
به عبارتي، اين دکل وقتي مي خواهد برپا و مونتاژ شود، 550 هزار نيرو اعمال مي شود. به اين ترتيب، يک دکل در نقطه هدف استقرار مي يابد. به عنوان نمونه دکل 86 فتح ازشهریور 1400 در منطقه ای از اهواز در پلیس راه اندیمشک مستقر شده تا کار تعمیراتی انجام شود.
محمد امین حافظی که رئیس دستگاه 86 فتح است و به همراه کارکنان خود در حال حاضر مراحل نهایی اورهال چاه 369 اهواز را پشت سر می گذارند، به «مشعل» می گوید: با مجموعه 110 نفری فعال در دکل 86 فتح، همیشه به شکل دو شیفت کار و دو شیفت استراحت در حال فعالیت هستیم، در حالی که امروز خوزستان به دلیل بدی آب و هوا تعطیل است؛ اما فعالیتمان را ادامه می دهیم و به دلیل حساسیت کار، حتی لحظه ای اجازه توقف نداریم. الان که با شما صحبت می کنم، خاک در این منطقه هم وجود دارد و قطعا روی دید ما تاثیر می گذارد؛ اما عملیات چاه به گونه ای است که نمی توانیم کار را متوقف کنیم؛ البته در همین گرد و خاک، برخی همکاران دچار آلرژی و حدود 8 نفر هم بستری شده اند.
او می گوید: سختی کار در مناطق عملیاتی، تنها به این گرد و غبارها خلاصه نمی شود. گرمای جنوب طاقت فرساست. همین هفته پیش، دمای هوا تا 51 درجه هم بود و عملا با آهن داغ کار می کنیم و اینجا از کولر خنک و استراحت خبری نیست.
او که از استخدامی های سال 1369 است، با 32 سال سابقه فعالیت، اکنون 53 سال سن دارد و می گوید: هر کسی من را می بیند، فکر می کند 72 ساله هستم.
موضوع دیگر این است که با توجه به کمبود نیروی انسانی، امکان مرخصی و جایگزینی نفرات هم وجود ندارد.
درخواست او این است که فعالیت و سختی کار نیروهای اقماری دیده شود و مردم هم ازاین فعالیت آگاه باشند. می گوید: مطالبه مان این است که به ما توجه کنند. کارکنان اقماری همیشه 6 ماه دور از خانواده هستند. من خودم بعد از اینکه پسرم به دنیا آمد، تا مدت ها برایش ناشناس بودم. بعدها هم که من را شناخت، هربار می آمدم، همسرم در رفت و آمد به مطب دکتر بود که بعد متوجه شدند هر زمان دوره استراحتم تمام می شود و به منطقه می آیم، فرزندم به دلیل دوری من تب می کند.
رئیس دستگاه 86 فتح با اشاره به تلاش بی وقفه او و تمامی همکارانش در صنعت حفاری اشاره می کند که عرق و تعصب ما به صنعت نفت، خیلی زیاد است و بی وقفه پای کار هستیم و در پاسخ به اینکه برخی ها این تعصب را شعاری می دانند، می گوید: اگر تعصب نبود، دکل های حفاری چهار سال پیش خوابیده بودند.
حافظی با اشاره به تاثیر تحریم بر تعمیر و فعالیت کار حفاری می گوید: من و تمام همکارانم در شرکت ملی حفاری ایران از جان مایه می گذاریم.
هم اکنون ناوگان شرکت ملی حفاری ایران با ۷۲ دستگاه حفاری خشکی و دریایی، برخورداری از ۱۸ هزار نیروی انسانی و همچنین بهره گیری از دانش متخصصان و کارکنان مجرب و کارآمد، نقشی محوری در کشف منابع هیدروکربوری و توسعه میدان های نفت و گاز در جغرافیای مناطق نفت خیز خشکی و دریایی کشور ایفا می کند.درحالی که ابتدای سال، تعداد دکل های فعال شرکت 61 دستگاه بود؛ اما این تعداد هم اینک به 62 دکل افزایش یافته که این امر بیانگر رشد فعالیت ها در این حوزه است.
خاک، چشم را می زند
یکی دیگر از مناطق عملیاتی مهم صنعت نفت، منطقه عملیاتی لاوان است که میدان ها و سکوهای نفتی همچون بلال، رشادت، رسالت و سلمان در آن استقرار داشته و سهمی مهم در تولید نفت کشور دارد. جزیره لاوان در فاصله 18 کیلومتری از سواحل کشور در خلیج فارس واقع شده و از توابع بندر لنگه در استان هرمزگان است. این جزیره با طول تقریبی 25 کیلومتر و عرض حداکثر 5 کیلومتر، دارای مساحتی بالغ بر 9/75 کیلومتر مربع است. با اکتشاف نفت در خلیج فارس و فعال شدن شرکت لاپکو در سال 1346 استخراج نفت در این منطقه نفتی برای نخستین بار، عملیاتی شد.
عبدالرضا محسنی، رئیس روابط عمومی منطقه عملیاتی لاوان، با تشریح سختی کار کارکنان درمنطقه عملیاتی لاوان در فصل گرما و در شرایط گرد و غبار کنونی می گوید: در حال حاضر ترکیب شرجی و رطوبت هوا در حدی است که نفس کشیدن را هم سخت می کند. با این حال، کار در صنعت نفت برای ما تعطیل بردار نیست.
او اشاره می کند: در حال حاضر با وجود این وضعیت آب و هوایی، بخش های بهره برداری، تعمیرات، بازرسی چاه ها، توربین ها و ... در حال فعالیت بوده و در بخش سکوها نیز ارائه خدمات چاه ها در کنار سایر فعالیت های جاری از سوی کارکنان در حال انجام است.
رئیس روابط عمومی منطقه عملیاتی لاوان اشاره می کند: با ورود این گردو غبار در حال حاضر، بدترین شرایط آب و هوایی را در منطقه شاهد هستیم. تهران و برخی شهرهای دیگر به دلیل وجود خاک تعطیل شدند؛ اما برای آشنایی بیشتر هموطنان با شرایط سختی کار کارکنان صنعت نفت در مناطق مختلف عملیاتی که به شکل اقماری و ... در حال فعالیت هستند، باید اعلام کنم که در مناطق عملیاتی، در هر شرایطی کار و فعالیت تداوم دارد. چون کار ما تعطیل بردار نیست و تمامی کارکنان به شکل شبانه روزی در شیفت های مختلف، فعالیت خود را ادامه می دهند.
محسنی با اشاره به شدت رطوبت هوا و گرد و غبار و از مدار خارج شدن چهار توربین نیروگاه پارسیان در منطقه عملیاتی لاوان که تامین کننده برق ساکنان بومی لاوان است، توضیح می دهد: با تلاش حداکثری، سعی کردیم با وجود گرمای هوا، کمترین تاثیر را در زندگی آنان شاهد باشیم و از مردم خواستیم با رعایت نهایت صرفه جویی، ما را همراهی کنند.
او همچنین به تاخیر و لغو پروازها به دلیل شرایط جوی اشاره می کند و می گوید: خاک چشم را می زند و نفس کشیدن را هم سخت می کند.
کارمان خدمت به ايرانيان در میانه خليج فارس است
از جمله میدان های نفتی در این منطقه عملیاتی، میدان نفتی و گازی سلمان است که در 144 کیلومتری جنوب جزیره لاوان واقع شده است. میدان سلمان دارای یکی از بزرگترین تأسیسات نفتی در خلیج فارس بوده و با میدان ابوالبوخوش (ابوظبی) مشترک است، از این رو بهره برداری و تولید از این میدان، همواره مورد توجه خاص قرار داشته است.