واکاوی دورنمای یک طرح ملی در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران
کهاب از ایده تا عمل
مشعل طرحی با عنوان کهاب (كاهش، هدايت، انتقال و بازيافت بخار بنزين) با هدف مقابله با آلودگی هوا در محدوده انبارهای نفت و جایگاه های عرضه سوخت بنزین و جلوگیری از انتشار بخار و هدرروی بنزین در سال 87 و با اخذ مصوبه هیئت دولت در دستور کار نهادهایی چون وزارت نفت، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفت. طرحی که قرار بود روزانه از تبخیر ۳۰۰ هزار لیتر بنزین جلوگیری کند، اما سایه سنگین رخوت و رکود بر آن چیره شد و دیگر امکان اینکه بتوان برای آن دورنمای روشنی را متصور شد، بعید و دور از ذهن می نمود. ظاهرا سرنوشت این طرح هم به مانند بسیاری از طرح ها با تشدید تحریم ها در سالیان اخیر و نوسان های شدید نرخ ارز پیوند عمیقی خورد اما تلاش های بسیاری شد تا از این سد گذر شود و کهاب به انجامی که باید برسد.برای بررسی فرجام طرح کهاب با فرهاد عبدالله پور، مجری طرح درشرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، گفت و گویی انجام شده است که شرح آن را می خوانید.
بدون شک تحریم ها، فرآیند طولانی مدت اجرای طرح کهاب را به همراه داشته است، اما اصلاح زیرساخت های موجود، حرکت به سمت بومی سازی و بهره مندی از توان داخل، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی گسترده، همچنین تامین منابع مالی لازم به همراه افزایش دانش و آگاهی کافی از ضرورت اجرای این طرح در کشور، اهتمام به تکمیل این طرح رادر شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران به عنوان نماینده وزارت نفت و متولی اصلی اجرای آن، بیش از پیش از پیش ضروری ساخت.
باشروع فعالیت دولت سیزدهم نیز عزمی راسخ برای تکمیل فرآیند اجرایی طرح کهاب ایجاد شده است تا آنجا که انتظار می رود این طرح ملی با همه ابعاد و اهدافش تا پایان امسال به فرجام برسد
ضرورت افزایش دانش جایگاهداران
مجری طرح کهاب شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران ابهام در اجرایی شدن طرح کهاب را منوط به عواملی چون عدم دانش کافی جایگاه دارن نسبت به مزایای اجرای طرح می داند.
نبود زیرساخت های لازم به دلیل قدمت بالای انبارهای نفت و جایگاه های عرضه سوخت که به کارگیری فناوری های روزآمد را با محدودیت مواجه می کند، همچنین تحریم ها و به دنبال آن نوسان های شدید نرخ ارز در کشور مهم ترین مولفه تاخیر در اجرای این طرح شناخته شده است؛ مجری طرح کهاب شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران هم بر این امر صحه گذاشته و اینگونه توضیح می دهد: درست است؛ گاه انتقادهای فراوانی به تاخیر در اجرای طرح کهاب مطرح می شود که پاره ای از این موارد بجاست، اما نباید از این مسئله غافل ماند که اعمال محدودیت ازسوی کشورهای غربی به ویژه آمریکا سبب شد بسیاری از معادلات پیش بینی شده برای اجرای این طرح با وقفه روبه رو شود. تجهیزات این طرح نیازمند بهره مندی از به روزترین فناوری هاو راهکارهای نوین است که به دلیل تحریم های اعمال شده دسترسی به آنها در داخل وجود نداشت. در گذشته عمدتا تجهیزات مربوط به طرح کهاب وارداتی بود؛ از این رو با افزایش نرخ ارز دچار تغییرات قیمتی شدید شد و از طرفی هم چون نگهداری از تجهیزات مربوطه بسیار گران و هزینه بر بود، انگیزه و رغبت برای سرمایه گذاری در این طرح وجود نداشت.
گام بلند در مسیر بومی سازی
مجری طرح کهاب شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در ادامه اظهارات خود به توانمندی شرکت های داخلی و بومی سازی برای تجهیزات و قطعات مورد نیاز طرح کهاب اشاره می کند و می گوید: شرایط به گونه ای رقم خورد که عملا دسترسی به هیچ نوع اطلاعاتی نداشتیم. تنها راه این بود که سازندگان داخلی پای کار بیایند و بتوانیم از ظرفیت های بالقوه آنان به نحوه مطلوب بهره ببریم، با انجام چندین مرحله مناقصه توانستیم گام های اولیه را برداریم و فرآیند تکمیل طرح را پیش ببریم.
اولویت نخست شرکت پخش فرآورده های نفتی افزون بر حفظ سلامت شهروندان و جامعه، تامین به موقع سوخت به دست مصرف کننده است؛ بنابراین شرایط را باید به گونه ای مهیا کرد که خللی در این باره رخ ندهد؛ عبدالله پور با اذعان به این مطلب می افزاید: محدودبودن ظرفیت انبارهای نفت و تعداد اندک جایگاه ها سبب شده است با احتیاط بیشتر و مطابق با یک برنامه ریزی اصولی برای تحقق اهداف این مسیر گام برداشت تا مخاطراتی از جهت تامین سوخت مورد نیاز شهروندان به همراه نداشته باشد.