توسعه دیپلماسی انرژی از روسیه تا عمان
مشعل وزیر نفت هفته پرترافیکی را پشت سر گذاشت و افزون بر سفر به عمان به منظور توسعه دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم و برداشتن گام هایی استوار و بلند در ادامه سفرهای پیشین خود، در تهران نیز با الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه دیدار داشت و نشست هیأت های عالی رتبه ایران و روسیه به ریاست جواد اوجی برگزار شد که طی آن، ایران و روسیه ۳ سند همکاری امضا کردند.
گسترش مناسبات ایران با کشورهای همسایه، یکی از ارکان اصلی سیاست خارجی دولت سیزدهم است. به همین دلیل دولت همواره تلاش کرده روابط خود را با متحدان سنتی خود در شورای هماهنگی خلیج فارس که بدون شک یکی از مهم ترین آنها عمان بوده، حفظ کند. روابط سیاسی و اقتصادی ایران با عمان در ادوار گذشته همواره مستحکم بوده و به موازات آن، همکاری دو کشور در حوزه انرژی نیز پایدار بوده است. افزون بر آن، سطح روابط تهران - مسقط در ماه های گذشته بویژه در دو ماه نخست ۱۴۰۱ افزایش یافته است.
آنچه در عمان گذشت
جواد اوجی که ۳۰ اردیبهشت، تهران را به مقصد عمان ترک کرده بود، با محمد بن حمد الرمحی، وزیر نفت عمان و همچنین با وزیر امور خارجه این کشور دیدار و گفت وگو کرد. سفر جواد اوجی به کشور عمان به منظور توسعه دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم و برداشتن گام هایی استوار و بلند در ادامه سفرهای پیشین او در چند ماه گذشته بوده است. اوجی در دیدار با وزیر نفت عمان درباره توسعه همکاری تهران- مسقط در بخش های مختلف انرژی و پروژه های مشترک گفت وگو کرد. وی همچنین در دیدار با سید بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، در خصوص همکاری دو کشور در زمینه انرژی رایزنی و گفت وگو کردند. وزیر نفت در جریان سفر خود به مسقط، همچنین با رئیس سازمان سرمایه گذاری عمان دیدار کرد.
توسعه یکپارچه میدان مشترک هنگام و صدور خدمات فنی مهندسی
وزیر نفت از توافق برای تشکیل کمیته فنی و توسعه یکپارچه میدان مشترک هنگام در جریان سفر به کشور عمان خبر داد.
اوجی در گفت وگو با شانا درباره دستاوردهای مذاکره با مقام های عمان در جریان سفر به این کشور اظهار کرد: در مذاکرات انجام شده با مقام های عمان از جمله محمد بن حمد الر محی، وزیر نفت عمان، درباره همکاری در زمینه موضوعات مختلف اقتصادی، بخصوص همکاری در بخش انرژی توافق هایی انجام شد.
وی تصریح کرد: به عنوان محور اول، توافق شد برای توسعه فازهای بعدی میدان نفتی هنگام که تنها میدان مشترک دو کشور است، کمیته ای فنی مشترک تشکیل شود تا در قالب کارگروهی مشترک و تیم مشترک، این میدان به صورت یکپارچه توسعه داده شود. وزیر نفت با بیان اینکه بهره برداری یکپارچه که در منطقه ما بی سابقه است، برخلاف بهره برداری رقابتی سبب می شود مخزن میدان مشترک آسیب نبیند و برداشت از مخزن به صورت صیانتی اتفاق بیفتد و بیشترین بهره از توسعه میدان نصیب دو کشور شود، یادآور شد: محور دوم همکاری ایران و عمان که درباره آن توافق شد، صدور خدمات فنی مهندسی بود. اوجی تصریح کرد: با توجه به منابع نفتی و گازی عمان و همچنین توانمندی پیمانکاران و سازندگان ایرانی، زمینه و ظرفیت بسیار خوبی برای صادرات خدمات فنی مهندسی ایران در بخش نفت و گاز به این کشور وجود دارد و توافق شد در بخش بالادست و پایین دست صنعت نفت، گاز، پالایشگاه ها، پتروپالایشگاه ها و تأسیسات گازی از توانمندی شرکت های ایرانی استفاده شود.
وی با بیان اینکه در همین خصوص به دعوت وزارت نفت ایران بزودی یک هیأت عالی رتبه فنی از عمان برای بازدید از تأسیسات نفتی و گازی ایران و آشنایی با توانمندی سازندگان، پیمانکاران و شرکت های دانش بنیان به ایران سفر خواهند کرد، گفت: تجارت و صادرات پتروشیمی و فراورده های نفتی نیز محور سومی بود که مورد مذاکره قرار گرفت و توافق های خوبی روی آنها انجام شد. گفتنی است، به منظور ایجاد زمینه های گسترش روابط اقتصادی و تجاری ایران و عمان، هیأتی ۵۰ نفره از تجار و فعالان اقتصادی ایران اخیراً به این کشور سفر کردند. سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری نیز همسو با تداوم دیپلماسی همسایگی دولت مردمی و برای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، به دعوت رسمی هیثم بن طارق آل سعید سلطان عمان در رأس هیأتی بلندپایه عازم مسقط، پایتخت این کشور شد و جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان در پایان سفر رئیس جمهوری به این کشور در بیانیه مشترکی تأکید کردند: این سفر بر اساس پیوندهای مستحکم تاریخی میان دو ملت دوست و با هدف تقویت روابط پایدار دوجانبه و احترام متقابل بین سران و ملت های دو کشور انجام شد که اصول دینی، برادری و حسن همجواری، آن روابط را مستحکم ساخته است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، در بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان، سلطان عمان از دیدگاه رئیس جمهوری ایران و دولت ایشان در اتخاذ سیاست تعامل سازنده، فعال و همه جانبه و گشایش با تمامی کشورهای جهان، بویژه همسایگان بر اساس سیاست پایدار ایران تقدیر و این دیدگاه را سبب کمک به روابط مثبت و سازنده بر اساس احترام متقابل، همکاری و حسن همسایگی برای توسعه منافع مشترک اقتصادی، تجاری و فرهنگی و تقویت امنیت و ثبات منطقه ای عنوان کرد.
امضای ۳ سند همکاری بین ایران و روسیه
نشست هیأت های عالی رتبه ایران و روسیه به ریاست جواد اوجی، وزیر نفت و الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه در مرکز همایش های تخصصی شرکت ملی نفت ایران (کوشک) برگزار شد. الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه به عنوان رئیس روسی کمیسیون مشترک ایران و روسیه در رأس هیأت عالی رتبه روز سه شنبه، سوم خردادماه وارد تهران شد و روز چهارم خرداد، با جواد اوجی، رئیس ایرانی کمیسیون مشترک ایران و روسیه دیدار و گفت وگو کرد. پس از دیدار جواد اوجی، وزیر نفت و الکساندر نواک، معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه و هیأت عالی رتبه همراه سه سند همکاری امضا شد. بیانیه مشترک در نتیجه ملاقات روسای کمیسیون مشترک همکاری های تجاری- اقتصادی ایران و روسیه (۲۵ مه ۲۰۲۲ تهران) میان جواد اوجی، وزیر نفت و الکساندر نواک، معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه امضا شد. افزون بر این، تفاهمنامه ای بین شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و اتحادیه صنایع شیمیایی روسیه در خصوص تبادل دانش فنی و همکاری های دانش بنیان در حوزه تجهیزات صنایع پتروشیمی به امضای مرتضی شاهمیرزایی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و رودکوویچ به نمایندگی از طرف ایوانف، رئیس اتحادیه صنایع شیمیایی روسیه رسید. همچنین دوازدهمین پروتکل اجلاس گروه کاری همکاری های حمل و نقل جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه میان شهریار افندی زاده، معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و دیمتری زوریوف، معاون وزیر حمل و نقل فدراسیون روسیه امضا شد.
افزایش سقف تجارت ایران و روسیه به ۴۰ میلیارد دلار
وزیر نفت از عملیاتی شدن بخشی از اعتبار ۵ میلیارد دلاری روسیه برای پروژه های بخش انرژی، کشاورزی، حمل و نقل خبر داد و گفت: بنا داریم در دولت سیزدهم سطح روابط تجاری با روسیه را در تمام این حوزه ها به سقف ۴۰ میلیارد دلار در سال برسانیم. جواد اوجی پس از دیدار با الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه با قدردانی از حضور ایشان و هیأت عالی رتبه این کشور در تهران اظهار کرد: مذاکرات اولیه میان دو کشور در روسیه انجام شده بود و خوشبختانه امروز تفاهمنامه ها و توافق های خوبی در این زمینه صورت گرفت.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت های مطلوبی برای همکاری دو کشور ایران و روسیه در حوزه های انرژی، بانکی، حمل و نقل، کشاورزی، انرژی هسته ای و حوزه صنعت و تجارت آزاد مهیاست، افزود: بنا داریم در دولت سیزدهم سطح روابط تجاری با روسیه را در تمام این حوزه ها به سقف ۴۰ میلیارد دلار در سال برسانیم. وزیر نفت، حوزه بانکی را از مهم ترین محورهای مذاکره هم در مسکو و هم در تهران عنوان کرد و گفت: امروز تصمیم های خوبی برای استفاده از ارزهای ملی در روابط دوجانبه و تعاملات مالی اتخاذ شد. اوجی به تخصیص بخشی از اعتبار ۵ میلیارد دلار روسیه برای پروژه های حوزه انرژی، کشاورزی و حمل و نقل اشاره و تصریح کرد: بخشی از این اعتبارات، عملیاتی شده و برای بخشی دیگر نیز امروز با حضور معاون نخست وزیر روسیه تصمیم گیری شد. وی ادامه داد: مذاکرات خوبی نیز در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی در مسکو داشتیم که خوشبختانه قراردادها و توافق های خوبی هم در بخش بالادستی صنعت نفت و هم در بخش پتروشیمی و صدور خدمات فنی و مهندسی امضا شد. تفاهمنامه ای هم در زمینه صدور محصولات پتروشیمی و دانش فنی کاتالیست به روسیه امضا می شود.
با همکاری یکدیگر تحریم ها را بی اثر می کنیم
وزیر نفت در زمینه موضوع کریدور حمل و نقل بین المللی شمال و جنوب که یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث در مسکو در تهران بود، افزود: خوشبختانه توافق های خوبی در حوزه ریلی، حمل و نقل جاده ای، کشتیرانی و هوایی انجام شد.
اوجی اظهار کرد: هر دو کشور ایران و روسیه در تحریم های ظالمانه هستیم که ان شاءالله با همکاری یکدیگر و توسعه روابط در تمام بخش های عنوان شده، تحریم ها را بی اثر می کنیم.
وی به انجام مذاکرات دوجانبه ایران و روسیه در تهران و مسکو بین وزارتخانه ها و دستگاه های مختلف اشاره و تصریح کرد: دو کشور تحت قالب کمیته های مشترک در تمام حوزه ها به توافق های خوبی رسیدیم.
وزیر نفت در پایان با قدردانی از حضور معاون نخست وزیر روسیه و هیأت عالی رتبه این کشور، سفرای دو کشور، نمایندگان و معاونان وزارتخانه ها و دستگاه ها گفت: ان شاءالله هرچه زودتر توافق های نشست امروز که پیش زمینه ای برای نشست کمیسیون مشترک ایران و روسیه است، عملیاتی شوند تا مردم هر دو کشور ایران و روسیه از این نعمت بهره مند شوند.
معاون نخست وزیر روسیه:
ایران شریک تجاری مطمئن روسیه است
معاون نخست وزیر روسیه با تبیین توافق های صورت گرفته میان ایران و روسیه گفت: جمهوری اسلامی ایران، شریک دیرینه و مطمئن تجاری و اقتصادی روسیه است و روابط دو کشور در بالاترین سطح سیاسی قرار دارد.
الکساندر نواک، پس از دیدار با جواد اوجی، با قدردانی از وی به عنوان رئیس طرف ایرانی کمیسیون مشترک همکاری های تجاری - اقتصادی ایران و روسیه اظهار کرد: روسیه اوایل سال جاری میلادی (۲۰۲۲) تماس های بسیار نزدیک و تنگاتنگی با همکاران ایرانی داشت.
وی با اشاره به اینکه هیأت های مختلفی از جمهوری اسلامی ایران در زمینه های مختلف اقتصادی و تجاری به مسکو سفر کردند و توافق شد که برای ادامه مذاکرات، ما هم به همراه هیأتی به تهران بیاییم، یادآور شد: ایران، شریک دیرینه و مطمئن تجاری و اقتصادی روسیه است و روابط دو کشور در بالاترین سطح سیاسی قرار دارد؛ دیدارها و گفت وگوهای تلفنی که انجام می شود، بویژه سفر سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران به مسکو و دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه حاکی از این امر است. معاون نخست وزیر روسیه با تأکید بر اینکه تلاش ما این است که در چارچوب وظایف به اهدافی که رهبران دو کشور برای توسعه همکاری های تجاری، اقتصادی و سیاسی پیش روی ما می گذراند، جامه عمل بپوشانیم، اظهار کرد: حجم تجارت خارجی بین ایران و روسیه در سال گذشته ۴ میلیارد دلار بوده که این رقم بهترین شاخص در ۱۰ سال گذشته است، اما کافی نیست. در واقع پاسخگوی ظرفیت هایی که دو کشور دارند، نیست و باید این حجم تبادل افزایش پیدا کند.
نواک با اشاره به اینکه سفر هیأت روسیه به تهران و مذاکراتی که بین دو کشور انجام شد، مرحله بسیار مهمی است، تصریح کرد: این مذاکرات و توافق های انجام شده می تواند تحرک مضاعفی به توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی دو کشور بدهد. وی با بیان اینکه در این نشست، تمام بخش های اقتصادی میان دو کشور برای همکاری به صورت گسترده و مفصل مورد بررسی قرار گرفت، اظهار کرد: یکی از موضوعات کلیدی که درباره آن بحث شد، همکاری های دو کشور در زمینه بانکی و مالی بود تا شرایطی را ایجاد کنیم که تسویه حساب ها و پرداخت ها بین اشخاص حقوقی و سازمان ها براحتی انجام شود.
معاون نخست وزیر روسیه ادامه داد: ما توافق کردیم که در تسویه حساب ها از ارزهای ملی استفاده کنیم و سیستم های پیام رسان مالی خودمان را داشته باشیم. ضمن اینکه توافق شد تا هیأتی از ایران در این زمینه در آینده ای نزدیک به روسیه سفر کند تا مسائل مالی را که درباره آنها مذاکره شد، عملیاتی کنیم.
نواک با بیان اینکه یکی از مسائل مهم بین دو کشور که ظرفیت بالایی دارد، ایجاد کریدور بین المللی شمال به جنوب است که در مذاکرات امروز شاخه غربی به شرقی و ظرفیت های خزر مورد توجه قرار گرفت، افزود: هم اکنون حجم حمل و نقل بار از این مسیر حدود ۱۵ میلیون تن است که می توانیم این حجم را تا ۳ و ۵ سال آینده به ۳۰ تا ۵۰ میلیون تن افزایش دهیم و توافق هایی برای اجرایی کردن ظرفیت های موجود در این مسیر ترانزیت انجام شد.
وی ادامه داد: در شاخه شرقی کریدور شمال به جنوب اجرای پروژه گرمسار - اینچه برون با اعتبار دولتی روسیه در حال اجراست و در شاخه غربی کریدور هم بخش ریلی رشت - آستارا که اگر اجرا شود، حلقه مفقوده در این مسیر وجود نخواهد داشت.
به گفته معاون نخست وزیر روسیه، درباره افزایش حجم جابه جایی بار از طریق بنادر ایران و روسیه و حجم جابه جایی کانتینرها نیز توافق شد.
ارائه فهرستی از نیازهای روسیه
نواک از آمادگی روسیه برای تقویت حضور اپراتورهای اقتصادی روسیه در بنادر ایران مانند چابهار و بندرعباس خبر داد و گفت: در یک ماه آینده کارشناسان روسی به ایران خواهند آمد و از ظرفیت های بنادر ایران بازدید خواهند کرد. وی، همکاری های دو کشور را در شرایط فعلی برای صادرات کالا از ایران به روسیه و به عکس بسیار مهم دانست و اظهار کرد: همچنین فهرستی از کالاهای مورد نیاز روسیه در صنعت، خودرو، کشتی سازی و داروسازی ارائه شد. به گفته معاون نخست وزیر روسیه، توسعه همکاری ها در زمینه سوآپ نفت و گاز، سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز، تسریع انعقاد تجارت آزاد و همکاری ها در زمینه اتمی نیز از دیگر موارد مورد بحث و بررسی این نشست بود. نواک در پایان با قدردانی از همکاران و شرکای ایرانی به دلیل سازماندهی این سفر گفت: امیدوارم با تصمیم های اتخاذ شده، گام های مهمی را با هم برای توسعه همکاری های اقتصادی و تجاری دو کشور برداریم.