صلاحیت شرکت های دانش بنیان برای همکاری چگونه ارزیابی می شود؟
فرایند عرضه محصولات شرکت های دانش بنیان، بر اساس فهرستی(وندور لیست) است که در اختیار داریم. وقتی می گوییم دانش بنیان، انتظار داریم که شرکت های این حوزه، فاصله کمتری در استفاده از دانش روز دنیا داشته باشند. اگر یک شرکت برای نخستین بار اقدام به ساخت قطعه ای کند، از آیین نامه ساخت بار اول و اگر فعالیت منحصر باشد، از آیین نامه ترک تشریفات استفاده می کنیم. فهرست (وندورلیست) شرکت های دانش بنیان برای تعامل و همکاری با آنها چگونه تهیه می شود؟
وندور لیست را معاونت بازرگانی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران با استناد به سامانه تامین کالای وزارت نفت تهیه می کند. اکنون 100 شرکت دانش بنیان در حوزه نفت فعالیت می کنند که باید روز به روز افزایش یابند.
مهم این است که باید اراده و عزم جدی برای استفاده از توانمندی شرکت های دانش بنیان در شرکت های پالایشی ایجاد شود تا به این طریق به سمت روان کردن و تسهیل استفاده از شرکت های دانش بنیان بروند.
شرکت های پالایشی چگونه با شرکت های دانش بنیان قرارداد همکاری می بندند؟
معمولا نیازهای پالایشگاه ها به صورت مناقصه آگهی می شود؛ اما در حوزه هایی که مربوط به نوآوری فرایندهای جدید باشد که مشمولیت عامل نداشته باشد، با توجه به دریافت پیشنهاد و تعریف پروژه، از توانایی شرکت های دانش بنیان استفاده می کنیم.
علاوه بر شرکت های دانش بنیان، شرکت های پالایشی از توانمندی مهندسان داخلی مجموعه خود نیز استفاده می کنند؛ اما از سوی مجموعه خود مورد حمایت و تشویق قرار نمی گیرند. در این زمینه چه برنامه هایی دارید؟
متاسفانه چنین اشکالی در فعالیت های ما وجود دارد. در گذشته کارگروه تحول و پیشرفت فعال بود که بعد از مدتی به خاطر نواقصی که داشت، دیگر تشکیل نشد. وظیفه این کارگروه حمایت از نیروهای خلاق و مبتکر مجموعه ها بود. ما باید راه حل توسعه محور داشته باشیم و از توانمندی نیرو های موجوداستفاده کنیم؛ زیرا درگیر اصلی مشکلات و تجهیزات، نیروهای داخل مجموعه هستند و در آینده به آن خواهیم پرداخت.
کاتالیست با بهره مندی از توانایی شرکت های دانش بنیان در کشور بومی سازی شده. چه اقدامات پژوهشی در این زمینه صورت گرفته است؟
خوشبختانه امروزه بیشتر کاتالیست های مورد نیاز پالایشگاه ها به صورت داخلی تهیه می شود. با اطمینان می توان گفت که بیشتر آنها ازسوی شرکت های دانش بنیان ساخته شده است. حال باید دید که ما چه کاری می توانیم انجام دهیم؟ در پاسخ باید گفت که روز به روز کاتالیست های ساخت داخل را ارتقا می دهیم، یعنی هم در فعالیت وراندمان کاتالیست ها و هم در پایین آوردن قیمت آنها تلاش می کنیم.
امیدواریم روز به روز شاهد کاهش وابستگی کشور به خارج و بالابردن کیفیت محصولات پالایشگاهی و هزینه تمام شده تولید فراورده پالایشی باشیم.
آیا طرح پژوهشی در زمینه پتروپالایش دارید؟
پالایشگاه های کشور با عنوان تامین سوخت بنیان نهاده شده اند، در صورتی که می توان از نفت خام مواد اولیه مورد نیاز پتروشیمی ها را تولید کرد که ارزش افزوده بالایی را برای کشور ایجاد می کند. از این رو می توان گفت هدف از پترو پالایش، بالا بردن درآمد صنعت پالایش و استفاده بهینه و درست از مواد خام نفتی در کشور است.
از سال گذشته با طرح های پژوهشی به مقوله پتروپالایش ورود کرده ایم و در حال آماده سازی فرایند تصویب آن هستیم. تبدیل نفت کوره به گاز سنتز، از جمله این طرح های پژوهشی است.این گاز مواد اولیه و خام برای تولید فراورده های پتروشیمی است. از دیگر طرح ها می توان به تولید پروپیلن از فرایند های پالایشگاهی نام برد. این ماده، از مواد اولیه صنعت پتروشیمی به شمار می رود که ارزش افزوده و قیمت بالایی در سطح جهان دارد.
یکی از محورهای مدیریت پژوهش فناوری، حمایت از پایان نامه های دانشجویی است. لطفا در این زمینه توضیح دهید؟
پایان نامه هایی که با موضوع پالایش و پخش مرتبط باشد، مورد حمایت ما در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا قرار می گیرند. این پایان نامه ها حتما باید محصول محور باشند. میزان حمایت از پایان نامه کارشناسی ارشد از 6 تا 8 میلیون تومان است و این میزان برای مقطع دکترا به 12 میلیون تومان می رسد؛ البته این اعداد باید اصلاح شود و افزایش یابد.
چه برنامه هایی برای امسال دارید؟
در حال حاضر تعریف آیین نامه برای شرکت های دانش بنیان شدن صنعت نفت را در دست اجرا داریم. در زمینه پروژه ها باید گفت که برای نخستین بار در ایران شروع به ساخت کنتورهای فراورده های نفتی کرده ایم و قرارداد این پروژه بسته شده است، سامانه هوشمند سوخت را شروع کرده ایم.
مطالعاتی در زمینه تولید پیگرانی هوشمند داریم. ارتقای راندمان فرایندهای پالایشگاهی و بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش مصرف آب و جلوگیری از ضایعات وآلودگی محیط زیستی مطالعات را نیز شروع کرده ایم.
هوشمند سازی جایگاه های سوخت و هوشمند سازی جایگاه های سوخت مایع را داریم. ارتقای نسل موجود کیت های سی ان جی خودروهای دوگانه سوز و دو سوخته کردن خودرها را داریم. منظور از آن استفاده همزمان از سی ان جی و نفت گاز است. در لوکوموتیوها، خودروهای دیزلی و شناوردهی دریایی نیز مطالعاتی را در دست اقدام داریم.
همچنین احداث جایگاه های سوخت مایع بدون اپراتور را در برنامه داریم. توسعه جایگاه های سی ان جی کم ظرفیت و جایگاه های سوخت مایع را در کلانشهرها داریم که در این زمینه شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهرهای بزرگ، باید با ما همکاری داشته باشند.
مبحث هوشمند سازی ها امسال به نتیجه می رسد. پالایشگاه ها نیز بستگی به حجم کار دارد و می تواند از یک تا 5 سال زمان ببرد. در زمینه ارتقای فرایند ها نیز همانطور. در این میان ما باید زمان تحویل و سرعت کار را دسته بندی کنیم تا پروژه ها در موعد مقرر بررسی شود و به دست ما برسد.
هسته های پژوهش و فناوری، مرکز پیشرفت هر بنگاه اقتصادی است. در بنگاه های اقتصادی، اولین جایی که به آن بها داده می شود، واحد پژوهش و فناوری است. این واحدها باعث می شوند که بنگاه های اقتصادی پایدار در عرصه رقابت با شرکت های بزرگ دنیا باشند.
اگر صحبتی باقی مانده که از این طریق می خواهید اطلاع رسانی کنید، بفرمایید؟
آنچه در مجموعه پالایش و پخش متاسفانه درگیر آن هستیم، این است که کارهایمان روان نیست و باور به انجام کارهای پژوهش و فناوری کم است. دیگر اینکه، نیروهای زبده و با تجربه، بسیار کم داریم و اگر نیروهای نخبه و فناور در بخش های پژوهش و فناوری داشته باشیم،می توانند کار را تعریف کنند.
باید در ابتدای کار، نیروهای خودمان را از پژوهشگران واقعی انتخاب کنیم. اگر بخواهیم جهش در فعالیت های دانش بنیان داشته باشیم، اولین چیزی که سهم بسیار بالایی دارد، نیروهایمان است. مجموعه پژوهش و فناوری حتما باید نیروهای درجه یک داشته باشند که متاسفانه اکنون چنین نیست. داشتن بهترین گزینه ها مستلزم آن است که فرایند جذب و نگهداری آنها را نیز بشناسیم. سرمایه اصلی در پژوهش و فناوری، نخست نیروهای متخصص است. بسیاری از کارها باید باز تعریف شود. خیلی جاها باید بتوانیم بدون صرف هزینه، پروژه های پژوهشی را انجام دهیم. فقط باید حمایت در تسهیل کارها داشته باشیم. اگر این موارد را انجام دهیم، فعالیت های شرکت های دانش بنیان سرعت پیدا می کند.