راهبردهای کاهش مصرف سوخت در ساختمان ها
بهینه سازی عزم ملی می خواهد
سمیه راهپیما به دلیل پیچیدگی و تحولات روز افزون جامعه جهانی، عامل انرژی، نقشی اساسی در اقتصاد و سیاست هر ملت ایفا می کند. پیگیری دقیق دورنمای بخش انرژی و به کارگیری راهبرد مناسب، از اركان اصلی حفظ ثبات و قدرت سیاسی_ اقتصادی هر كشور به شمار میرود که در این میان، مصرف بهینه، یکی از ارکان اصلی هر سازمان و نهادی محسوب می شود. بخش ساختمان، بیشترین میزان مصرف انرژی کشور را به خود اختصاص داده، به طوری که در فصل سرد سال، این امر بیشتر نمایان می شود و در این زمینه شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در کنار دیگر ارگان های کشور برنامه هایی همسو با مبحث 19 ملی ساختمان دارند. به دلیل اهمیت این موضوع گفت و گویی با سید کوروش هاشمی، مدیر بهینه سازی انرژی در بخش ساختمان شرکت بهینه سازی مصرف سوخت انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.
یکی از مهم ترین مباحث درحوزه مصرف انرژی به ساختمان ها بر می گردد تا آنجا که به دلیل اهمیت این موضوع، سرفصلی با عنوان مبحث 19 مقررات ملی ساختمان تدوین و در هیئت وزیران تصویب شده است.
اساس مبحث 19 مقررات ملی ساختمان چیست؟
مبحث 19مقررات ملی ساختمان با توجه به اهمیت صرفه جویی در مصرف انرژی ساختمان ها، پس از پیگیری های مستمر شرکت بهینه سازی مصرف سوخت به نمایندگی از وزارت نفت آبان 1400 در هیئت وزیران با سر فصل «ضوابط صرفه جویی انرژی در ساختمان ها» به تصویب رسید. درج رده انرژي در گواهي پايان كارساختمان هاي تازه ساخت، نصب پلاك گواهی انطباق آن در ورودي ساختمان ها از ابتداي سال ۱۴۰۱ از سوی شهرداری ها و منوط شدن ارائه پایان کار به این ساختمان ها از ابتداي سال ۱۴۰۲ با رعایت مبحث (۱۹) مقررات ملی ساختمان، از جمله موضوع های این مبحث مهم است. در مبحث 19 ساختمان، تخفيف یا پاداش صرفه جويي برای ساختمان هاي داراي حداقل رده برچسب انرژي، معادل 5 درصد گاز بها و تعرفه برق از ابتداي سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده که تخفيف بيشتر به ازای هر رتبه ارتقای رده انرژي برچسب انرژي برابر دو و نیم درصد است. به عنوان جریمه در صورت عدم كسب رده برچسب انرژي براي ساختمان هاي دستگاه هاي اجرايي، افزايش 30 درصد گازبها و 20 درصد تعرفه برق از ابتداي سال ۱۴۰۲ اعمال خواهد شد. از جمله فعالیت های مرتبط با مبحث 19 ملی ساختمان، تدوین و نهایی سازی چک لیست ها و رویه های مبتنی بر ویرایش جدید مبحث 19 با حضور تمامی متولیان و ذی نفعان مبحث 19 شامل نمایندگان وزارتخانه های نفت (شرکت بهینه سازی)، نیرو (ساتبا)، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور (سازمان شهرداری ها و دهیاری ها)، سازمان نظام مهندسی، شهرداری تهران و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با محوریت شرکت بهینه سازی مصرف سوخت شرکت است که باید در اسرع وقت از سوی وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور (سازمان شهرداری ها و دهیاری ها) ابلاغ شود.
در همین حوزه یعنی ساختمان،چه طرح هایی با هدف بهینه سازی مصرف انرژی در دست اقدام دارید؟
تامین و جایگزینی 8/5 میلیون دستگاه بخاری گازسوز هرمتیک هوشمند با راندمان بالا با رده انرژی A و بالاتر با بخاری های مرسوم گازی، یکی از طرح های مدیریت ساختمان است. مصوبه پیشین شورای اقتصاد در خصوص بخاری های هرمتیک در سال 99 اصلاح شد که طبق این اصلاحیه، تامین و جایگزینی 8/5 میلیون دستگاه بخاری گازسوز هرمتیک هوشمند در بستر قانونی ماده 12 در دست انجام است. در اين طرح در نظر است نسبت به جايگزيني 8/5 میلیون بخاري هاي گازسوز دودكش دار از نوع فن دار هرمتيك، ترموستاتيك با تكنولوژي روزآمد دنيا با راندمان بیش از 85 درصد اقدام شود. برای هر بخاری، 235 دلار یارانه صرفه جویی پرداخت می شود و سقف بازپرداخت به سرمایه گذار عامل صرفه جویی، 1363 میلیون دلار است. این طرح تا 20 میلیون بخاری نیز قابل تعمیم است که در این صورت می تواند روزانه به صرفه جویی تا 25 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در ماه های سرد سال منجر شود. طرح جایگزینی 8/5 میلیون بخاری از زمستان سال 1399 شروع و تا پایان سال 1407 ادامه دارد. در حال حاضر تعداد 3 قرارداد با تولید کنندگان بخاری منعقد و تعداد 13 هزار و 700 دستگاه بخاری در مدارس سراسر کشور نصب شده است. افزون براین،طرح های دیگری نیز در قالب ماده 12 قانون رفع موانع تولید تعریف شده اند که برای بررسی و تصویب خواهی در دستور کار قرار دارند. استانداردهای برچسب انرژی از دیگر طرح های دردست اقدام است و دراین خصوص می توان به بازنگری دو استاندارد تاثیرگذار برچسب مصرف انرژی در بخش ساختمان که عبارتند از استاندارد برچسب انرژی بخاری گازسوز دودکش دار و استاندارد برچسب انرژی ساختمان های مسکونی و غیر مسکونی اشاره کرد.
استاندارد برچسب انرژی بخاری گازسوز دودکش دار
به منظور تولید بخاری با رده های برچسب انرژی بالا، این شرکت براساس ماده 11 قانون اصلاح الگوی مصرف، نسبت به بازنگری استاندارد برچسب انرژی بخاری های گازسوز دودکش دار به شماره ملی 2-1220 اقدام کرد که با توافق اعضای کارگروه، این استاندارد با رویکرد سختگیرانه شدن استاندارد، دو رده پایین برچسب انرژی ویرایش قبلی استاندارد 2-1220 حذف و از ابتدای سال 1401 دو رده G و F حذف شدند. همچنین در ادامه روند افزایش راندمان بخاری ها، استاندارد بر چسب انرژی بخاری های دودکش دار گاز سوز از تاریخ 01/08/1401 رده های انرژی E از استاندارد بخاری گاز سوز دود کش دار به شماره ملی 2-1220 حذف می شود.
استاندارد برچسب انرژی ساختمان های مسکونی و غیر مسکونی
با توجه به سپری شدن نزدیک به یک دهه از تدوین استانداردهای مذکور و تغییرات الگوی مصرف ساختمان ها و همچنین تدوین ویرایش جدید مبحث 19 مقررات ملی ساختمان (صرفه جویی انرژی) و ضرورت هماهنگی استانداردهای برچسب انرژی ساختمان با رده بندی های جدید ایجاد شده در مبحث 19، بازنگری استانداردهای ملی 14253 و 14254در حال انجام است و درحال حاضر، این قرارداد مراحل پایانی خود را می گذراند. در این طرح 150 ساختمان با کاربری های مسکونی، اداری و مدارس در اقلیم های مختلف آب و هوایی ممیزی شده است. داده های به دست آمده از ممیزی های انجام شده داده واکاوی، تحلیل و اعتبار سنجی شده اند و روش محاسبه و رتبه انرژی در ساختمان های مسکونی، اداری و مدارس تعیین شده است. همچنین در این استاندارد، الگوی مصرف انرژی ساختمان براساس برق و گاز طبیعی به ازای هر مترمربع ساختمان مشخص شده است. مقرر است سازمان ملی استاندارد با اولویت ساختمان های اداری، عمومی و مسکونی نسبت به اجباری کردن این استاندارد اقدام کند.