نیازهای فناورانه بزرگترین شرکت تولید کننده نفت کشور تشریح شد
10 پژوهش نفت خیز در آستانه عقد قرارداد
محمد گلستان باغ، رئیس پژوهش و فناوری شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب که به تازگی در این سمت منصوب شده، از مدیران جوانی است که برنامه های زیادی در حوزه پژوهش بزرگ ترین شرکت تولیدکننده نفت کشور دارد. با او به موضوع های مرتبط با حوزه پژوهش در سطح کلان تا جزییاتی از پروژه های در حال اجرای این شرکت پرداختیم. به گفته وی در حال حاضر پژوهش و فناوری مناطق نفت خیز جنوب 37 پروژه پژوهشی را در 11 بخش مدیریت مخازن، حفاری، فرآیند و فرآورش، ساخت، زمین شناسی، بهینه سازی انرژی، حفاظت صنعتی، IOR/EOR، ICT مطالعات و منابع انسانی در دست اجرا دارد، همچنین در آستانه عقد قرارداد 10 عنوان دیگر پژوهشی هستیم. در همسویی با رفع نیازهای فناورانه، پژوهش و فناوری مناطق نفت خیز جنوب راهبری پروژه های مهمی را با موضوع های ویژه از قبیل بومی سازی توربین، نمک زدایی الکترواستاتیک، مته هاي حفاري PDC و... در دست انجام و راهبری دارد . شرح این گفت وگو در ادامه می آید.
ارتباط دانشگاه و صنعت چگونه است؟
ارتباط با دانشگاه ها مهم ترین موضوع پژوهش و فناوری است. به عبارتی دروازه ورود دانشگاه ها، شرکت های دانش بنیان و پارک های علم و فناوری به صنعت، مدیریت پژوهش و فناوری است. مرور و بررسی ارتباط بین صنعت و دانشگاه در سال های اخیر نشان می دهد متأسفانه همچنان ارتباط مطلوب و موثر میان دانشگاه و صنعت شکل نگرفته است و هر دو گروه در این زمینه دغدغه جدی دارند. تولید علم، یک فرآیند است که خاستگاه آن دانشگاه است. به این صورت که علم در دانشگاه تولید و به سواد تبدیل می شود، این سواد از طریق یک مهندس به کار گرفته شده و در صنعت، تبدیل به مهارت می شود. به روزآوری مهارت، فناوری و سواد تخصصی با ارتباط موثر دانشگاه و صنعت صورت می گیرد که به عبارتی باید با آگاهی هوشمندانه همراه باشد و این موضوع اتفاق نمی افتد و یا حداقل به صورت موثری رخ نمی دهد. آگاهی هوشمندانه هر چقدر با نیازهای صنعت توأم باشد، می تواند مهارت را رشد دهد. آن چیزی که اکنون در صنعت شاهد آن هستیم، این است که مهارت ها با تجربه در حال رشد است، یعنی یک نیروی جوان با قرار گرفتن در کنار یک نیروی باتجربه مهارت می آموزد؛ این در حالی است که تجربه به تنهایی قادر به روزآمد کردن مهارت، فناوری و سواد تخصصی نیست و به عبارتی زنجیره فرآیند علم تا مهارت به خوبی برقرار نشده است.
چه برنامه ای برای قطع نشدن زنجیره فرآیند دارید؟
پیشنهادی که ما در این زمینه داریم، تشکیل شبکه فناور بر مبنای دانش و مهارت است. این شبکه فناور، مهارت و تجربه دانش را در درون و بیرون از صنعت پایش می کند تا چالش های صنعت برای دانشگاه ها عیان شود و از طرفی فناوری، نوآوری و توانمندی های منطبق با نیاز صنعت شناسایی می شود. بگذارید نمونه ای بیان کنم، در یک پروژه کلان و ملی کشور دو سال برای راه اندازی یک تجهیز زمان صرف شد؛ ماجرا از این قرار بود که این تجهیز به دلیل راه اندازی نشدن به بهانه تحریم و عدم رعایت تعهد یک شرکت خارجی دو سال بدون استفاده متوقف شده بود، بعدها یک اتفاق سبب شد تا متوجه شدیم مهارت و تجربه راه اندازی این تجهیز همان دو سال قبل هم در داخل کشور بوده است. به عبارتی نبود شبکه شناخت مهارت و صنعت، بسیاری از نیازهای امروز ما را بی پاسخ می گذارد. بدیهی است اگر شبکه فناور وجود داشت، سیستم برای پیدا کردن این توانمندی با چالش مواجه نمی شد؛ بنابراین باید این شبکه تعاملی بین پژوهشگران، پارک های علم و فناوری، دانشگاه ها، شرکت های دانش بنیان و صنعت شکل بگیرد.
آیا تشکیل شبکه فناور طراحی شده است؟
در حال کار کردن روی طرح اولیه آن هستیم، یکسری شبکه های برون مرزی و غیربومی را همسو با این طرح بومی سازی کردیم. این طرح پس از تکمیل شدن می تواند به صورت آزمایشی در مناطق نفت خیز مورد بهره برداری قرار گیرد و اگر نتایج دلخواه به همراه داشت، آن را به ساختار شرکت ملی نفت ایران و حتی صنایع مادر دیگر در کشور پیشنهاد می دهیم.
شما معتقدید رابطه صنعت و دانشگاه شکل نگرفته است؟
نه اینکه شکل نگرفته، قطعا شکل گرفته است و پروژه هایی هم که در صنعت نفت اتفاق افتاده و موفقیت هایی هم که در این زمینه داشتیم، مؤید همین موضوع است. اما ما به دنبال ارتباط موثرتریم، ارتباطی که هوشمندانه، موثر و پررنگ تر باشد. اکنون فرآیند تبدیل چالش ما به یک پروژه پژوهشی در دانشگاه خیلی زمانبر است به عنوان مثال برای ارائه پیشنهاد پژوهشی یک چالش از سوی یک دانشگاه شاید 2 سال زمان صرف شود، چون ارتباط ضعیف است. اگر بتوانیم از فرآیندهای شبکه ای استفاده کنیم، ارتباط مؤثری با دانشگاه ها خواهیم داشت.