جشن پایان سوزاندن گازهای همراه در پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس
حالا نوبت سودآوری است
مشعل بیدبلند خلیج فارس به قول خود برای همنشینی با نرگس زارهای همسایه و مسئولیتی بیشتر در مقابل گازهای همراه نفت عمل کرد و حالا صنعت نفت پس از دهه های طولانی انتظار، یک قدم دیگر برای جلوگیری از سوختن گازهای همراه نفت برداشت. این برنامه با توجه به مسیرهای تامین خوراک، در قالب تعهدات پالایشگاه گازی بیدبلند خلیج فارس پیش بینی شده بود و حالا هم زمان با ارسال گازهای اسیدی بخش پالایشگاهی بیدبلند خلیج فارس به چاه های نفت منطقه آغاجاری، سوزاندن گازهای ارسالی به مشعل در این مجتمع پایان یافته است. هفته گذشته همزمان با انتقال و تزریق گازهای اسیدی مجتمع گازی بید بلند خلیج فارس به چاه های نفت منطقه آغاجاری به منظور صیانت از محیط زیست و تولید صیانتی نفت، جشن پایان سوزاندن گاز در مشعل های این مجتمع با حضور مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان و شماری از مدیران شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب همسو با سیاست گذاری و تحقق اهداف شاخص بیدبلند خلیج فارس در سال ۱۴۰۰ برگزار شد.در واقع بیدبلند خلیج فارس توانسته تاکنون تجربه موفق محیط زیستی را در حوزه جمع آوری گازهای مشعل کشور اجرا کند و همزمان توانسته تلفیقی باشکوه از تولید ملی و صیانت از محیط زیست را به نمایش بگذارد. این مجموعه اگرچه در اجرا تاخیرهایی داشت اما در نهایت سرنوشتی شاد و حساس پیدا کرد و تبدیل به مهم ترین پروژه محیط زیستی در طول ۵۰ سال گذشته کشور شد که در آن بسیاری از شاخص های داخلی و بین المللی رعایت و اجرا شدند. این روند کاهشی در سوختن گازهای مشعل پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس، ضمن جلوگیری از هدر رفت سالانه بیش از ۱۲۰ میلیون دلار سرمایه، سبب صیانت پایدار از محیط زیست می شود. این روند کاهشی که ابتدا به هفت درصد و بعد به سه درصد و در نهایت به صفر رسیده است، اقدامی درون مجتمعی بوده که از سوی متخصصان واحدهای خدمات فنی و تعمیرات و بهره برداری این مجتمع اجرایی شده است.به گفته محمود امین نژاد، مدیرعامل پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس در واقع با تامین کامل خوراک بید بلند خلیج فارس که همان گازهای همراه نفت از منطقه شرق کارون است و از گستره سه استان کشور و با بیش از هزار کیلومتر خطوط خوراک و انتقال به بیدبلند می رسد، یکی از مهمترین پروژه های تاریخی صنعت نفت اجرایی شده و گازهایی که همواره سوخته اند، تبدیل به درآمد برای کشور می شوند. به طور میانگین چنانچه پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس تامین 100 درصدی خوراک (گازهای همراه نفت) داشته باشد ، سالانه بیش از ۷۰۰ میلیون دلار درآمد خواهد داشت.
صنعت پتروشیمی؛ پیشرو در نوفلرینگ
در بیش از یک قرن اخیر شاهد تغییرات زیادی در صنعت نفت کشورمان به سمت توسعه و به روزرسانی و همراهی با محیط پیرامونی خود بوده ایم. صنعت پتروشیمی در این توسعه صنعتی و کالبدی و تلاش در جهت حفظ محیط زیست پیرامونی خود، تلاشهای مستقیم و چشمگیری داشته و به عنوان صنعتی که در تعداد زیادی از استان های کشور حضور دارد، در این شاخص مهم سرآمد بوده و تعداد زیادی از پتروشیمی ها تاکنون به عنوان صنایع سبز شناخته شده اند که یکی از ملاک های مهم در این انتخاب ها موضوع نوفلرینگ بوده است.باید گفت که با توجه به خصوصی بودن تعداد زیادی از پتروشیمی ها و تلاشی که در جهت مستقل بودن در همه ابعاد داشته اند، بسیاری از اقدام های محیط زیستی شرکت های پتروشیمی و توجهی که به مسئولیت اجتماعی خود در حوزه محیط زیست داشته اند، هم به شکل داوطلبانه انجام شده و می شود. اگرچه مشعل ها (فلر) در صنعت پتروشیمی برای سوختن انواع گاز و سوخت نیست و مجتمع های پتروشیمی از فلر تنها برای شرایط اضطراری استفاده می کنند، اما باز هم این موضوع در مجتمع ها مطرح است. فلرها در حالت عادی خاموش هستند مگر در مواردی که لازم باشد گاز را خارج کنند. در حال حاضر هم اگرچه حداقل 8 تا 10 درصد از فلرینگ در مناطقی متراکم همچون عسلویه مربوط به شرکت های پتروشیمی است، اما همه آنها در جهت خاموش بودن همیشگی فلرها تلاش می کنند و دوره زمانی برای نوفلرینگ خود تعیین کرده اند. حالا اما نه تنها مجتمع های پتروشیمی به سمت نو فلرینگ حرکت کرده اند، بلکه مجتمعی همچون بید بلند خلیج فارس یک گام جلوتر و در محدوده بالادستی برداشت و جلوی سوختن گازهای همراه نفت منطقه گچساران، دهلران و غرب کارون را گرفته و آنها را تبدیل به سرمایه ای با ارزش می کند.
بید بلند و پروژه هایی که با گازهای همراه روشن می شود
اما بید بلند خلیج فارس به عنوان طرحی ملی در میانه یک اتفاق مهم قرار دارد. گازهای همراهی که بید بلند به عنوان خوراک و محصول تحویل می گیرد و تحویل می دهد، از منطقه گچساران جمع آوری می شود و جلوی سوختن گازهای همراه را می گیرد، اما این همه داستان نیست. قرار است در ادامه با همین گازهای همراه خوراک NGL 3100 و NGL 3200 هم تامین شود و حدود 20 میلیون مترمکعب هم از محل این دو پروژه تامین و از سوختن بخش دیگری از گازها جلوگیری شود. اجرای این دو پروژه هم تاخیرهایی داشته، اما حالا با فعال شدن چرخه خوراک در این مسیر امیدها به تکمیلشان بیشتر شده است. یکی دیگر از پروژه های مرتبط با بیدبلند و گازهای همراهی که دیر نمی سوزند، طرح الفین پتروشیمی گچساران است که با پیشرفت عملیات اجرایی و شتاب خود در حال اجراست. پتروشیمی گچساران در زنجیره مهم و بزرگی در صنعت پتروشیمی قرار دارد که خوراک خود را از طرح ملی بید بلند دریافت می کند و در بخش پایین دست نیز طرح های پلیمری از جمله پتروشیمی دهدشت و پلیمر گچساران از محصول این طرح به عنوان خوراک استفاده می کنند. البته این همه اتفاقی که با بید بلند خلیج فارس افتاده نیست و این پروژه برای اجرای تعهدات خود در نسوختن گازهای همراه، سازندگان داخلی را هم به کار گرفت و ۳ قرارداد ساخت ۲۴ دستگاه کمپرسور سانتریفیوژ و احداث ایستگاه جمع آوری گازهای همراه نفت منطقه رگ سفید به ارزش ۱۶۵ میلیون یورو را با سه شرکت ایرانی امضا کرد.این قراردادها شامل قرارداد ساخت، نصب و راه اندازی ۲۴ دستگاه کمپرسور سانتریفیوژ گریز از مرکز به ارزش ۷۵ میلیون یورو با شرکت های توربوکمپرسور نفت (OTC) و مهندسی و ساخت توربین مپنا (TUGA) و قرارداد جمع آوری گازهای همراه نفت منطقه رگ سفید به ارزش ۹۰ میلیون یورو با شرکت طراحی و مهندسی صنایع انرژی (EIED) می شود. شرکت توربوکمپرسور نفت (OTC) ساخت ۱۶ دستگاه کمپرسور سانتریفیوژ واحدهای بهره برداری آغاجاری ۵ و بی بی حکیمه ۱ و ایستگاه پیش تراکم گاز بازگردانی پازنان را عهده دار شده است و شرکت مهندسی و ساخت توربین مپنا (TUGA) نیز هشت دستگاه کمپرسور سانتریفیوژ ایستگاه جمع آوری گازهای همراه بی بی حکیمه ۲ را می سازد.با اجرایی شدن این طرح ها حدود ۶۰۰ میلیون فوت مکعب در روز گازهای همراه جمع آوری و به پالایشگاه منتقل و سالانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن C۲+ به خوراک پالایشگاه افزوده می شود که گامی بلند در رفع مشکل کمبود خوراک این پالایشگاه و صنایع پتروشیمی وابسته پایین دست به شمار میرود. با اجرای این طرح و فرآورش گازهای همراه، روزانه حدود ۴۰۰ میلیون فوت مکعب گاز سبک در اختیار شرکت ملی نفت ایران قرار می گیرد که برای تزریق به میدان های نفتی یا تأمین سوخت کشور استفاده می شود.بید بلند خلیج فارس به عنوان یکی از ابر پروژه های صنعت نفت ایران که در سال 2020 به عنوان سومین ابرپروژه جهان معرفی شده است، در آغاز راهی ارزشمند برای صنعت نفت است که می تواند با خاموش کردن مشعل های همیشه روشن، چراغ امید و توسعه را در پروژه ها و شهرهای و مختلف و دل های مردم روشن کند.