تحولات جدید در صنعت پتروشیمی با توجه و پیگیری های وزیر نفت در راه است
پارک های پتروشیمی برگ برنده شهرهای محروم
مشعل وظیفه صنعت پتروشیمی در دهه های ابتدایی فعالیت، جلوگیری از خام فروشی نفت و گاز و تلاش این بود که در کنار جلوگیری از سوزاندن نفت و گاز، محصولاتی با ارزش بیشتر و بالاتر تولید شود، اما در ادامه این هدف و برنامه تغییر کرد. امروز صنعت پتروشیمی تلاش می کند با شناسایی زمینه های تولید و نیازهای داخلی و بازار خارجی، تنوع محصولات را بیشتر کند و سهم واردات خود را به حداقل برساند و حالا در پارک های پتروشیمی بخش زیادی از این هدف دنبال می شود.
در سال های گذشته بخش خصوصی موضوع احداث پارک ملامین ارومیه، پارک پلی پروپیلن ایلام، پارک کریستال ملامین و اوره رزینی لردگان را به منظور توسعه صنایع پایین دست پتروشیمی و تکمیل زنجیره در دستور کار قرار داد که اجرای آن در این سال ها با تاخیرهایی رو به رو بوده و حالا قرار است با توجه و حمایت شخص وزیر نفت این موضوع مورد حمایت جدی قرار گیرد.
چندی پیش هم مدیرعامل شرکت گروه پتروشیمی سرمایه گذاری ایرانیان (پترول) از انتخاب سرمایه گذار بخش خصوصی برای احداث پارک های پایین دستی اوره رزینی لردگان و پتروشیمیایی بروجن خبر داد و گفت این دو پارک در استان چهارمحال و بختیاری وارد فاز اجرایی می شوند.
لزوم همکاری دولت و بخش خصوصی برای ایجاد پارک های پتروشیمی
رسول اشرف زاده هدف از این کار را تکمیل زنجیره ارزش، ایجاد اشتغال پایدار، جلوگیری از واردات برخی محصولات و خروج ارز از کشور، رونق تولید و شکوفایی اقتصاد با ارزش افزوده بالا در مناطق کمتر توسعه یافته اعلام کرد.
این پیگیری ها می تواند نتیجه تاکید جدی وزیر نفت در سفر به ایلام باشد چرا که جواد اوجی از همان ابتدای شروع به کار خود موضوع پارک های پتروشیمی را مطرح و پیگیری کرده است. او در برنامه پیشنهادی خود به مجلس موضوع پارک های فناوری و پارک های پتروشیمی را هم گنجانده بود و در ارائه برنامه خود در یک برنامه تلوزیونی گفت: «پیشنهاد بنده به معاون اول رئیس جمهوری و وزیر صمت (صنعت، معدن و تجارت) این بود که باید در دولت کارگروهی متشکل از وزارتخانه های نفت (حوزه پتروشیمی) صمت و کشور شکل گیرد تا به صورت جدی وارد پارک های زنجیره ارزش صنایع تکمیلی پتروشیمی شویم. کارکرد این نوع از پارک ها شبیه شهرک های صنعتی است که در بیشتر استان ها اما در سطح محدودتر راه اندازی شده است. در حقیقت هرکدام از این پارک های زنجیره تکمیلی پتروشیمی با سرمایه گذاری جانبی انجام می شود که می تواند ۱۵ تا ۲۰ واحد صنعتی در حوزه های مختلف اعم از حوزه مسکن، خودرو، نظامی و حتی بهداشت و درمان را شامل شود. راه اندازی پارک های زنجیره ارزش صنایع تکمیلی پتروشیمی به دانش فنی چندانی نیاز ندارد، ضمن اینکه اشتغال زایی و ارزش افزوده بسیار بالایی را هم به همراه خواهد داشت و مضاف بر آن خوراک مورد نیاز هم به اندازه کافی در کشور موجود است. مطالعات خوبی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای راه اندازی این پارک ها انجام شده است و بیش از ۷۰۰ بخش پایین دستی بررسی و مطالعه شده که این جزو اولویت های کاری وزارت نفت خواهد بود».
ایجاد زنجیره ای منسجم از بالادست و پایین دست
او پیش تر در این مورد گفته بود :» نیاز اندک به سرمایه گذاری در این حوزه، درآمدزایی، ایجاد ارزش افزوده و ارزآوری مناسب از مزایای احداث پارک های شیمیایی است و در صنایع تکمیلی پتروشیمی، با مبلغی بسیار کم حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار می توان وارد شد و از طرفی اشتغال زایی آن ۴ تا ۵ برابر بخش صنایع مادر پتروشیمی و نرخ بازگشت سرمایه (ROI) این پروژه ها نیز در بخش ارزی ۳۵ تا ۴۰ درصد است. پارک های شیمیایی را می توانیم در بیشتر مناطق حتی مناطق کم برخوردار بسازیم. بیش از ۶۵ مجتمع پتروشیمی در کشور داریم که با توجه به توان مطلوب این مجتمع ها، ۴۰ میلیون تن ظرفیت محصولات پتروشیمی وجود دارد و پیش بینی می کنیم عدد صادرات محصولات پتروشیمی ایران امسال به ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار برسد».
وزیر نفت در سفر استانی خود به همراه رئیس جمهور به استان ایلام اعلام کرد: « وزارت نفت در بخش پایین دستی سه پروژه پتروشیمی ایلام، واحد پلی پروپیلن و زنجیره ارزش را در دستور کار دارد که همسو با آن ایجاد پارک پلی پروپیلن با سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیارد تومانی این وزارتخانه و دیگر سرمایه گذاری ها اجرا خواهد شد». او در بازدید از پالایشگاه گاز ایلام ابراز امیدواری کرد که طرح توسعه فاز دوم پالایشگاه گاز ایلام ظرف ۳۰ ماه آینده تکمیل شود و با احداث پارک پلی پروپیلن و دیگر اقدام ها، زنجیره ای منسجم از بالادست تا پایین دست در استان شکل گیرد».
او در جریان این سفر خود به ایلام با اشاره به برنامه ریزی برای ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش پایین دست ادامه داد: «در همین مسیر، نخستین پارک پلی پروپیلن در مجاورت پالایشگاه گاز ایلام احداث خواهد شد، بنابراین در مجموع باید ۴ میلیارد دلار ظرف حداکثر پنج سال آینده در صنعت نفت استان ایلام سرمایه گذاری شود».
وزیر نفت به بحث ورود به زنجیره ارزش هم اشاره کرد و گفت: «اگر سرمایه گذاران فعال شوند، وزارت نفت از احداث پارک های زنجیره صنایع تکمیلی، چه با محوریت متانول یا پلی پروپیلن حمایت خواهد کرد و مشوق های خوبی در نظر خواهد گرفت. در شهر ایلام دو مجتمع پتروشیمی هست که یکی از این مجتمع ها سالانه نزدیک به ۱۵۰ هزار تن پلی پروپیلن تولید خواهد کرد».
ورود دولت یعنی این پروژه سود تضمین شده دارد
اوجی به آغاز به کار احداث پارک پلی پروپیلن در استان ایلام اشاره کرد و افزود: « ۳۰۰ میلیارد تومان از سوی وزارت نفت تأمین می شود و مردم را هم در بعضی از این پروژه ها در قالب صندوق مشارکت می دهیم. مردم وقتی ببینند که خود وزارت نفت و صندوق بازنشستگی نفت ورود کرده اند، متوجه می شوند این پروژه می تواند سود تضمین شده ای داشته باشد».
وی گفت: «وزارت نفت متعهد می شود از طریق هلدینگ پترول به این طرح کمک کند و ان شاءالله با فعال شدن سرمایه گذاران بخش خصوصی، احداث نخستین پارک زنجیره صنایع تکمیلی در این استان آغاز شود و ظرف دو تا سه سال آینده به بهره برداری برسد». وزیر نفت با بیان اینکه احداث این پارک به ۱۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد که بخشی از سوی وزارت نفت و بخشی از سوی بخش خصوصی و صندوق بازنشستگی نفت تأمین می شود، افزود: «راه اندازی پارک های زنجیره صنایع تکمیلی با ایجاد ارزش افزوده، جلوگیری از خام فروشی و اشتغال زایی و به تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت کمک می کند».
بر اساس این گزارش، باید منتظر ماند و بخش جدیدی از تعهدات و تحولات صنعت پتروشیمی را با فعال شدن پارک های پتروشیمی دید. آن طور که وزیر نفت هم گفته است، موضوع مهم پارک های پتروشیمی با اهداف چند گانه علاوه بر حمایت های دولتی ، نیاز به ورود سرمایه گذاران است و باید امید داشت که شرایط و زمینه برای ورود سرمایه گذاران هر روز بیشتر فراهم شود. پارک های پتروشیمی توسعه منطقه ای و جغرافیایی، توسعه و پراکندگی اشتغال ، توسعه صنایع کوچک در شهرها و مهمتر از همه امید به تغییر را با خود به همراه دارد.