رزمندگان حتی برای رفتن روی مین از هم سبقت می گرفتند
علی بهرامی نخستین سال های پس از جنگ بود که ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت با هدف هایی متعالی و بلند شکل گرفت. چند سال بعد در وزارتخانه ها و سازمان های دولتی نیز این ستاد تشکیل شد تا هر مجموعه ای بتواند به تفکیک، تاثیر و نقش خود را در دفاع مقدس توصیف و تبیین کند. با توجه به نقش آفرینی بسیار پررنگ اهالی صنعت نفت در هشت سال جنگ تحمیلی، این ستاد در وزارت نفت نیز تشکیل شد و زیر نظر بسیج وزارت نفت فعالیت کرد تا اینکه سال 1392 به اداره کل روابط عمومی وزارت نفت منتقل شد. به مناسبت هفته دفاع مقدس و مروری بر تاریخچه این ستاد و فعالیت های آن و نقش و تاثیر خانواده بزرگ صنعت نفت در هشت سال جنگ تحمیلی، با وحید بهزادی از مسؤولان سابق ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت که از رزمندگان و جانبازان دوران دفاع مقدس است، گپ و گفتی در «مشعل» داشته ایم که در ادامه می خوانید.
اهل کجا هستید و چگونه وارد خانواده بزرگ صنعت نفت شدید؟
متولد 1347 در گچساران هستم؛ البته اصالتا مسجدسلیمانی ام و بزرگ شده شهر آبادانم. متاهل هستم و دو فرزند پسر دارم. پدر و پدربزرگم نیز نفتی بودند. پدرم رئیس شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران بود و 49 سال و نیم سابقه داشت. ایشان در واقع با نزدیک به نیم قرن سابقه کار بازنشسته شدند و سال 1381 به رحمت خدا رفتند. برخی از برادرانم، پدر همسر و برادر همسرم نیز نفتی هستند. درست پس از جنگ با ورود به پالایشگاه نفت آبادان وارد صنعت نفت شدم. اکنون نیز استخدام رسمی این پالایشگاه هستم. در این پالایشگاه هم کارمند روابط عمومی بودم و هم کارمند آزمایشگاه. در آبادان بودم تا اینکه سال 1374 در مقطع کارشناسی دانشگاه تهران در رشته هنر با رتبه شش پذیرفته شدم. به همراه خانواده ام به تهران انتقال یافتم و وارد اداره کل روابط عمومی وزارت نفت شدم وتا سال 1380 در آنجا مشغول به کار بودم. بعد از آن تا سال 1384 در دفتر معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فعالیت داشتم. از سال 1384 تا 1387 مشاور مدیرعامل گاز و رئیس روابط عمومی شرکت مهندسی و توسعه گاز بودم. از سال 1388نیز دوباره به روابط عمومی ستاد برگشتم و تا الان در همین جا خدمت می کنم. 34 سال است که در صنعت نفت مشغول به کارم. مدرک کارشناسی ام را در رشته هنر گرفتم. کارشناسی ارشد را نیز در رشته مدیریت امور فرهنگی و همچنین دوران دکترا را در رشته مدیریت بازرگانی به پایان رساندم.
خودتان هم سابقه رزمندگی و جانبازی دارید، در کجا مجروح شدید؟
نزدیک به 57 ماه سابقه حضور در جبهه ها دارم و جانبار و رزمنده دفاع مقدس هستم. من در منطقه زلیخا در جنوب کشور و در عملیات آزادسازی زبیدات جانباز شدم. افتخار می کنم که از بچه های دوران دفاع مقدس محسوب می شوم؛ دورانی که صداقت، شفافیت و کار برای رضا خدا، شاخصه های اصلی آن بود. بین بر و بچه های رزمنده همیشه یک صمیمیت بالایی وجود داشت. برای انجام کار از همدیگر سبقت می گرفتند حتی برای رفتن روی مین های جنگی.
ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت از چه زمانی تشکیل شد؟
پیش از اینکه از پیشینه ستاد حفظ آثار نشر و ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت سخنی بگویم، باید از مسؤولان و کارکنانی که در سال های گذشته در راه تبیین نقش صنعت نفت در دفاع مقدس فعالیت کردند، صمیمانه تشکر و قدردانی کنم. متاسفانه بیشتر مردم از نقش کارکنان صنعت نفت در هشت سال دفاع مقدس بی خبرند. در حالی که در هشت سال دفاع مقدس، ما چه شهدا و جانبازانی تقدیم کرده ایم. اینها همه در شرایطی بود که نه در تولید، نه در صادرات و نه حتی در سوخت رسانی از سوی صنعت نفتی ها، کوچک ترین خللی وارد نشد. می دانیم که وقتی مسأله جنگ پیش می آید، یک مؤلفه مهم در مقاومت و پیروزی، بحث «سوخت» است. در صنعت نفت در این باره جانفشانی ها شده و کارهای هنری_ فرهنگی زیادی می توان انجام داد. ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت، پس از جنگ تاسیس و تلاش شد تا نقش وزارتخانه ها و سازمان های دولتی در جنگ به طور تفکیکی تر مشخص شود. این ستادهای وزارتی و سازمانی، به نوعی زیر نظر ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کل کشور بودند. ما نیز در صنعت نفت در این باره هدف داشتیم و می خواستیم نقش وزارت نفت را در دوران هشت ساله دفاع مقدس به افکار عمومی و کارکنان جدید صنعت نفت معرفی کنیم و فرهنگ کار و فعالیت های نفتی ها را در آن دوران خاص، تبیین کنیم. این کار تا پیش از سال 1392 به عهده بسیج وزارت نفت بود. پس ازآن این ستادو بنده نیز با حکم مدیرکل روابط عمومی وقت وزارت نفت، رئیس اجرایی این ستاد بودم. نظر این بود که در واقع به دلیل کارها و فعالیت های روابط عمومی، ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در چارچوب روابط عمومی خیلی بهتر می تواند معرفی شود و فعالیت کند. تا آبان سال 1395 به فعالیت مشغول بودیم تا اینکه ستاد به همراه موزه های نفت از روابط عمومی جدا شد.
چه اهدافی را دنبال می کردید و به چه محصولاتی رسیدید؟
در کارهایمان تلاش کردیم آمار دقیق و موثق را ارائه کنیم. برای مثال یک تاسیسات چه زمان یا زمان هایی دچار حمله شده، چند بار بمباران شده، چند نفر در آن شهید شدند و... همچنین سایت ستاد را تاسیس و رونمایی کردیم. کتاب هایی چون «همسفران ققنوس» و «خارگ، جنگ، مقاومت» را منتشر کردیم و با بیش از 70 تا 80 مصاحبه تصویری بلند، با مدیران و کارکنانی که در میدان های جنگی صنعت نفت و مناطق عملیاتی درگیر دفاع، حضور داشتند، انجام دادیم که آرشیو شده اند. در کل باید بگویم که خیلی کارها در مدت سه سال و اندی انجام شد. همین الان اگر ستاد دوباره در روابط عمومی فعال شود، آرشیو بسیار مفصل و قوی وجود دارد، در حدی که می توانیم ماهی یک کتاب تولید کنیم یا خوراک تولیدی به «مشعل» بدهیم. در سایت ستاد، آرشیو و مستندات مربوط به جنگ را تاسیس کردیم. مستنداتی چون تحولات جنگی مناطق عملیاتی، صادرات نفت، بازسازی همزمان با حملات و بمباران ها، سوخت رسانی ها، استمرار تولید، اچ اس ای و پدافند غیر عامل، بهداری و شهید تندگویان. همچنین صنعت نفت هر منطقه را به طور جداگانه معرفی کردیم و رزمندگان و جانبازان هر منطقه از صنعت نفت را در سایت به طور جداگانه آورده ایم تا مخاطبان به طور منسجم، مرتب و ماندگار از نقش صنعت نفت در دفاع مقدس مطلع شوند. یکی از مهم ترین اهدافی که در این ستاد داشتیم، این بود که الگوها و افتخارات جنگی صنعت نفت را بشناسیم و بشناسانیم و آنها را محفوظ نگه داریم. همچنین اسناد مکتوب و حجمی مربوط به نفت و دفاع مقدس را هم جمع کردیم. همه اشیا را به تهران انتقال دادیم و در نخستین نمایشگاه نقش دولت در دفاع مقدس در سال 1395 به نمایش گذاشتیم. در نهایت کوشش کردیم که تجربه های مدیریتی در شرایط دفاع مقدس را معرفی کنیم و بازتاب دهیم. اگر صنعت نفت در دفاع مقدس، نقش خود را بخوبی ایفا نمی کرد، ما الان هیچ حرفی برای گفتن نداشتیم. بحث هزینه های جنگ، بحث بسیار مهمی بود. پشتیبانی از جنگ مسأله بسیار مهمی بود که به پشتوانه ایثارها و تلاش صادقانه کارکنان صنعت نفت به انجام رسید.
وضعیت ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت به کجا رسید؟
در پنج سال گذشته کسی نپرسیده که چه کارهایی انجام شده و چه آرشیو ارزشمندی از تاریخ شفاهی صنعت نفت و دفاع مقدس وجود دارد؟ این درحالی است که ما زمانی با هشت نفر نیرو در یک طبقه ساختمان یغما، مشغول به کار بودیم و توانستیم تولید محتوای مناسبی داشته باشیم. ما با مدیران و کارکنانی که در میدان جنگ در صنعت نفت حاضر بودند، مصاحبه کرده ایم. مسأله مهم این است که نباید نسبت به دفاع مقدس برخورد و نگاه سیاسی داشت. کار این ستاد، یک وظیفه ملی و سازمانی است؛ وضعیتی که اکنون ستاد را تهدید می کند، بلاتکلیفی آن است. به نظر می رسد باید هر چه سریع تر تصمیم گرفته شود که ستاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس وزارت نفت به چه شکل پیش برود، بهتر است. آیا بناست در روابط عمومی بماند یا به بسیج منتقل شود؟ به هر حال ستاد از چنین وضعیت بلاتکلیفی بیرون بیاید. از این طریق متولی مشخص شود و کار های رها شده، ادامه یابد. به نظر من بزرگترین اشتباه این بود که ستاد، ضمیمه موزه های نفت شد؛ چرا که هر کدام تعریف مشخصی دارند. در موزه ها بناست که چیزهایی از گذشته به اکنون نشان داده شود که بسیار ارزشمند است؛ اما کار ستاد، پویایی خاص خودش را دارد. فقط مربوط به گذشته نیست؛ بلکه بناست یک فرهنگ را منتقل کند. ما اکنون شهدای مدافع حرم را داریم که تعدادشان کم نیست. این فضای فرهنگی به حرکت و پویایی نیاز دارد.