به نظرشما حزب بعث عراق توانایی آن را داشت که به کشور ما و به ویژه تاسیسات نفتی حمله نظامی کند؟
بر این مسئله تاکید می کنم که آمریکا، فرانسه و انگلیس با همه امکانات مالی و تجهیزاتی، بعثی ها را پشتیبانی می کردند و در حقیقت خود عراق بدون این حمایت ها، حتی یک روز هم توان مبارزه با ما را نداشت. برای نمونه ما، نیروی دریایی عراق و سکوهای نفتی آن را در همان روزهای نخست جنگ، از کار انداخته بودیم و کل صادرات نفت عراق متوقف شد. این مسئله نشان می دهد که توان رزمی ما در چه حدی بود. این در حالی بود که ما از ابتدا تا انتهای جنگ با وجود حملات هوایی پی در پی روزانه حدود یک میلیون و 700 تا یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت صادرمی کردیم.
خوب است به این نکته نیز اشاره کنم که در یکی از حملات هوایی با بمب های تاخیری، به طور اتفاقی یکی از بمب ها به لوله 52 اینچ مان اصابت کرد و در حدود دومتر از این لوله را تخریب کرد و آلودگی بسیار زیادی به دریا وارد شد. ما که تا پیش از جنگ تجربه و توان بازسازی لوله ده و شش اینچ را هم نداشتیم، به راحتی توانستیم آن آسیب دیدگی لوله 52 اینچ را تعمیر و اصلاح کنیم و دوباره در مدار قرار دهیم. یا اینکه در بحث صادرات کشتی به کشتی موفق عمل کردیم. مشتری های ما در یک مقطعی از زمان به خارک نمی آمدند، بلکه ما باید ابتدا نفت را به جزیره سیری می بردیم. وقتی سیری هم ناامن شد، نفت را به تنگه هرمز می بردیم، در نزدیکی های جزیره قشم و به صورت کشتی به کشتی می فروختیم. این روش خارج از استانداردهای آن روز دنیا بود که در هیچ یک از کتاب ها نوشته نشده بود، اما با اراده و ایثار این کارها را می کردیم.
چند شهید در دوران دفاع مقدس از کارکنان صنعت نفت بودند؟ به نظر شما رمز موفقیت صنعت نفتی ها در هشت سال جنگ تحمیلی چه بود؟
صنعت نفت ایران، هزار و بیست تا هزار و سی شهید به دفاع مقدس تقدیم کرد. البته هزاران مجروح و رزمنده نیز در صنعت بزرگ نفت داریم. در طول هشت سال دوران دفاع مقدس توانستیم صادرات نفت را بدون حتی یک روز توقف پیش ببریم و همه جای صنعت را فعال نگه داریم. در اوج بمباران ها حتی به ساخت داخل هم توجه می کردیم و آن را نیز پیش می بردیم. از افتخارات کارکنان صنعت نفت این بود که علاوه بر اینکه کار عملیاتی – صنعتی می کردند، پشتیبانی نیروهای مسلح را هم انجام می دادند. جالب است بدانید که دشمن تا چه حد به تخریب تاسیسات نفتی مشتاق بود. یکی از خلبان مزدور عراقی در گزارشی به ما گفت که در بیابان های عراق، ماکتی را به اندازه 8 کیلومتر در 4 کیلومتر دقیقا به اندازه خارک ساخته اند و همه خلبانان بر روی این ماکت تمرین می کنند تا بتوانند از سد پدافندی و موشکی ما رد شوند و بمباران موثری انجام دهند. نتیجه چنین حجم تمریناتی این بود که در 16 مرداد 1365 ضلع شمالی اسکله T را بمباران و کلیه امکاناتشان را بسیج کردند و چهل روز بعد ضلع جنوبی اسکله T را مورد حمله قرار دادند. اسکله های غربی خارک که روبه روی عراق بودند و توان و ظرفیت های بسیار بالایی داشتند، در اوایل جنگ، توسط عراقی ها با هلیکوپتر مورد حمله قرار می گرفتند. خدا شهید بابایی را رحمت کند نخستین هلیکوپتر را بر خلاف تمامی استاندارهای بین المللی و نظامی با هواپیمای جنگنده مورد هدف قرار داد. ایشان با اینکه معاون عملیات نیروی هوایی بود، توانست با اف 14 هلیکوپترها را ساقط کند و بنابراین حملات هلیکوپتری از سوی عراق به سمت اسکله های غربی متوقف شد و دشمن به کلکسیونی از هواپیماهای جنگنده بسنده کرد. جا دارد از همه نیروهای مسلح و جهادی و مردمی و همچنین کارکنان صنعت نفت که با وحدت کلمه توانستند در این هشت سال دفاع مقدس اقتصاد ممکلت را با صادرات نفت و نیازمندی های مردم را با فرآورده های نفتی تامین کنند، تشکر ویژه داشته باشم. حجم بسیار بالایی از کارهای جهادی انجام شده در دوران جنگ توسط کارکنان صنعت نفت که به موفقیت نظام مقدس جمهوری اسلامی در اداره مراکز و نیازهای اقتصادی منجر شده، با تقدیم شهدا قابل انجام بوده است. در جنگ افراد داوطلب حاضر بودند روی مین بروند و معابر را باز کنند. در صنعت نفت نیز برخی کارکنان داوطلبانه و ایثارگرایانه در مراکز تولیدی و عملیاتی به فیض شهادت رسیدند و برخی دیگر از کارکنان به این اندازه از جهاد قانع نبودند بلکه با تخصصی که داشتند از طرف جبهه ها دعوت می شدند و با ماموریت های ویژه به مناطق جنگی اعزام می شدند که عده ای از آنها نیز به فیض شهادت نائل شدند. کارکنان صنعت نفت سینه خودشان را در برابر دشمنان سپر کردند و توانستند حملات حداکثری دشمن را به تاثیرات حداقلی برسانند و تولید نفت خام و فرآورده های نفتی و جابه جایی آنها را تضمین کنند.
فکر می کنید نسل جدید امروز صنعت نفت چگونه می تواند از فرهنگ آن روزها با خبر شود؟
نسل جدید صنعت نفت، وصیت نامه و زندگینامه شهدای صنعت نفت را بخوانند چرا که خواندن این مطالب از شهدای صنعت نفت و سایر شهدای هشت سال دفاع مقدس می تواند الگویی باشد که به واسطه آن بدانند کار با امنیتی که در سنگرهای اقتصادی انجام می دهیم، نتیجه چه رشادت ها، اراده ها و ایثارهایی است. الان وقتی خودم در دانشگاه ها و دانشکده ها تدریس می کنم و با دانشجویان صحبت دارم، آنها متعجب هستند و می گویند که این امکان ندارد تاسیساتی را بمباران کنند و بعد از 15 روز تعمیرات انجام شود و دوباره در مدار قرار گیرد. وقتی عکس ها را نشان می دهم، حیرت می کنند. عکسی در اسکله T وجود دارد که هر سه وضعیت را نشان داده است، تاسیسات بمباران شده، تعمیرات همزمان و صادرات بی وقفه نفت خام. سه کار مهم در یک قاب در حال انجام است. چنین الگویی در هیچ جای دنیا وجود ندارد. ما نمی توانستیم صبر کنیم تا جنگ به پایان برسد و کشور را از نظر اقتصادی معطل کنیم. امام(ره) فرموده بودند که «جنگ، جنگ تا پیروزی» و «جنگ، جنگ تا رفع فتنه از عالم». جنگ هشت سال به طول کشید و در هیچ جای دنیا سراغ ندارید که در چنین زمانی همه کارهای تاسیسات نفتی به طور منظم انجام شود.
شهدای خانواده بزرگ صنعت نفت ایران تنها به هشت سال دفاع مقدس محدود نشده اند بلکه ما شهدای مدافع حرم قابل توجهی نیز داریم، چه تبیینی از این مسئله دارید؟
داعشی ها به سوریه و بعد عراق حمله و دو سوم خاک این کشورها را اشغال کردند، اگر موفق می شدند موقعیت خودشان را در این مناطق اشغال شده تثبیت کنند، جای سومشان حتما جمهوری اسلامی ایران بود؛ بنابراین به خاطر مرزهای کشورمان و عتبات عالیات و حرم های حضرت زینب(ع) و حضرت رقیه(ع) که مقدسات ماست و همه چیز ما مقدساتمان است، نمی توانستیم سکوت کنیم. نمی توانستیم شاهد باشیم که این اماکن مقدس نیز مانند قبرستان بقیع به دست اوباش تخریب شود. طبیعی بود که برای متدینین ما این مسئله قابل قبول نبود. اگر ما به عنوان مدافعان حرم به کمک سوریه و عراق نمی رفتیم، کار داعش بالا می گرفت و مشکلات بسیار زیادی برای ایران و منطقه به وجود می آمد. عظمت و قدرت جمهوری اسلامی ایران در رساندن مستضعفان منطقه به منافع شان متبلور شده است. مقام معظم رهبری فرموده اند که ایران اسلامی باید قدرتمند باشد و این راه و مسیر را باید در پیش بگیریم. کارکنان صنعت نفت علاوه بر حضور در جنگ اقتصادی و تحریم ها باز هم در میادین جنگی علیه داعش و تکفیری ها حضور پیدا کردند و این مهم نشان می دهد که کارکنان صنعت نفت تا چه حد آماده به کارند و پای در میدان دارند.
علاوه بر شهدای صنعت نفت و هشت سال دفاع مقدس فکر می کنید اهالی صنعت نفت چه درس هایی می توانند از مکتب شهید سلیمانی بگیرند؟
کمی به عقب تر برگردم، من شاهد ساده زیستی شهید بابایی بودم و چون از نزدیک با این شهید کار می کردم، با اینکه خلبان و متخصص بسیار بالایی بود، اما بسیار متواضع بود. شهید سلیمانی نیز چنین بودند. ایشان با تمامی نیروها مرتبط بودند و تلاش می کردند تا گروه های مختلف مردم در ایران و منطقه از رفتار شهید سلیمانی درس بگیرند. از یک سو با داعشی ها و دشمنان تشیع و اسلام و ایران بسیار خشن و جنگنده بود و از سوی دیگر با دیگران بسیار ملایم و مهربان رفتار می کرد. وقتی فرزند شهیدی را می دید به خودش می لرزید و یا هنگامی که به مناطق محروم سفر می کرد، حالتش دگرگون می شد. حضور شهید سلیمانی قبل از شهادت و بعد از شهادت نقش تربیتی بسیار آموزنده ای داشت. اگر ما صدها و هزاران مبلغ به مناطق مختلف ایران و دنیا می فرستادیم که ایثار، ساده زیستی و جهاد را آموزش دهند، همه را شهید سلیمانی یک تنه در ابعاد بسیار وسیع داخلی، منطقه ای و بین المللی آموزش داد. مقام معظم رهبری از هیچ فرمانده ای به اندازه شهید سلیمانی تقدیر نکردند و با توجه به اطلاع بسیار بالایی که از ابعاد و وجوه شخصیتی شهید سلیمانی داشتند، از شهادت ایشان به شدت متاثر شدند و دیدید که مردم چگونه از او استقبال کردند. بعد از رحلت امام(ره) چنین تشییع باشکوهی را سراغ نداریم.
این نکته را هم جا دارد که در هفته دفاع مقدس بیان کنم. زمانی به دلایل مسائل امنیتی و شرایط خاص جنگی آشنایی مردم ما با فرماندهان و سرداران دفاع مقدس ممکن نبود. شهید ستاری ها، شهید صیاد شیرازی ها و ... کمتر شناخته شدند. بعد از جنگ این کار انجام شده اما به نظرم اصلا کافی نیست. خود ما متاسفانه در دوران جنگ حاضر نشدیم جلوی دوربین ها حاضر شویم و چه بسا اگر حاضر می شدیم، می توانستیم اسناد بسیار زیادی را برای نسل های جدید و آیندگان به جا بگذاریم؛ از این رو از روابط عمومی نفت می خواهم که در این زمینه فعال تر باشد. باید بدانیم اتفاق های کنونی که از سوی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و دنیا رقم خورده است، برای نسل های آینده بسیار جذاب خواهد بود و آنها کنجکاو و خواستار دانستن هستند. هنوز که هنوز است ما عکس شهدای صنعت نفت را در تابلوها و معابر سازمانی مان هم قرار نداده ایم. آنهاخالص ترین افراد بودند که شهید شدند. برخی از آنها آنقدر اخلاص داشتند که حتی پلاکشان را هم دور انداختند و گفتند ما با خدا معامله کردیم؛ هیچ نام و نشانی نمی خواهیم. پدر و مادرهای شهید بسیار زیادی داریم که بعد از سی تا سی و پنج سال حتی به جنازه های بچه هایشان هم نرسیدند و از دنیا رفتند. روابط عمومی نفت باید به کارکنان جدید، ایثارگری های کارکنان صنعت نفت را نشان دهد و معرفی کند.
فعالیت ها و کوشش های کارکنان شهید و رزمنده صنعت نفت در دوران دفاع مقدس حامل چه پیام ها و معانی برای نسل جدید کارکنان این صنعت بزرگ و راهبردی کشور ماست؟
دشمن تا اوایل سال 1364 عموما خارک، آبادان وکرمانشاه را بمباران می کرد و بعد از این زمان چون دید که نمی تواند صادرات و تولیدات نفت ایران را متوقف کند، تمام تاسیسات نفتی ایران را مورد هدف قرارداد. اگر عکس های چهل و هشت ساعت قبل از حمله دشمن به همه تاسیسات نفتی را ببینید، فاقد پدافند غیرعامل اند و اما چهل و هشت ساعت بعد از حمله های گسترده به تاسیسات نفتی، همه جا پوشیده از پدافند غیر عامل بود. کارکنان ما در سوخت رسانی ها به جبهه ها ایثارگری های بسیاری زیادی داشتند که کمتر معرفی شده است. بارها و بارها تانکرهای پر از سوخت مورد اصابت مستقیم موشک دشمن قرار گرفته که اثری از آثار کارکنان صنعت نفت پیدا نشده است. شهدا، اراده های بسیار بالایی داشتند باید از آنها آموخت. پیش از انقلاب اسلامی حتی دستمال های مان را هم در صنعت نفت از خارج کشور وارد می کردیم. در صنعت نفت، ما صرفا کارهای تعویض انجام می دادیم؛ در حالی که حالا بهترین و برترین کارها را می کنیم. ما می توانیم با اراده هایمان در صنعت نفت کارهای بزرگی انجام دهیم و برای تقویت اراده ها از هشت سال دفاع مقدس الگو بگیریم.
ما هم اکنون از فرمایشات و توصیه های اقتصادی مقام معظم رهبری بسیار عقب هستیم. امیدواریم در دولت آیت الله رئیسی که دو ماه از آن می گذرد، بتوانیم جلوی خام فروشی ها را بگیریم و با تکیه بر فرهنگ دفاع مقدس و شهدای صنعت نفت کارها را پیش ببریم. اقتصاد مقاومتی به عنوان یکی از فرمایشات مقام معظم رهبری با همین روحیه های ایثار و جهاد است که می تواند محقق شود. رفع موانع تولید، مسئله اقتصاد بدون نفت، مبحث خام فروشی ها و ... همه این مسائل اقتصادی است. اینها را با الگو گرفتن از شهدای هشت سال دفاع مقدس می توان محقق کرد. منطقه خاورمیانه به تخصص صنعتی ایرانیان احتیاج دارد. در همین چند روز دیدید که مردم لبنان به استقبال تانکرهای سوخت ایرانی رفتند. این مسئله برای جمهوری اسلامی اقتدار است. فرمایشات اقتصادی مقام معظم رهبری را می توان جامه عمل پوشاند؛ به شرطی که مسئولین با روحیه ایثار و فداکاری که برخاسته از فرهنگ والای دفاع مقدس است، حرکت کنند. ما نمونه آن را در هشت سال جنگ دیدیم و همه آستین همت بالا زدند. مسئولان نگویند که باید فقط کدخدا را ببینیم. مسئله نان و آب ما به برجام ارتباط دارد. با این سخنان کد به دشمنان ندهیم که تحریم ها ابزار خوبی علیه ما هستند. نباید به دشمن چراغ سبز بدهیم. مسئولان مملکتی باید روحیه ای مانند حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری داشته باشند و دشمن را خوب بشناسند و بدانند در چه سنگری باید با دشمن مبارزه و مقابله کنند. دفاع مقدس به ما می آموزد که نباید اجازه دهیم و ببینیم دشمن می خواهد چه کند، کجا ما را تحریم کند و ما بعد از آن برویم و التماس دشمن را کنیم. باید باور کنیم که کارهای بزرگ در صنعت نفت از توان ما بر می آید. مقام معظم رهبری این قدرت و توان را در ملت ایران می بینند، به طور مداوم تکرار می کنند و بر آن تاکید دارند. هر کاری با تاسی به روحیه جهادی و ایثار، می تواند به سرانجام مطلوب برسد. اگر جلوی همین IPC را بچه های حزب الهی نگرفته بودند، ما الان به جای یک کرسنت، ده ها کرسنت داشتیم. یعنی میدان های نفتی و گازی ما دست خارجی ها بود و چون قراردادهای بین المللی را نمی توان بر هم زد، باید تا پایان ادامه می دادیم. همین کاری که حاکم آمریکایی عراق با میادین نفت و گاز این کشور در قالب قرارداد بیست و پنج ساله کرد.
اگر در پایان سخنی دارید، بفرمایید؟
باید جوان هایمان را آموزش دهیم. با روحیه جهادی آشنا کنیم. برخی ها می گویند که این انقلاب برای ما چه آورد. من به شما می گویم که سطح بالاترین مقام این کشور، سفیر بود. سفیر انگلستان همین رضاخان را عزل کرد و کشتی آوردند و او را به جزیره ای دور افتاده فرستادند. پسرش هم سر سوزنی از پدرش حمایت نکرد. وقتی انقلاب پیروز شد، حتی پسر رضاشاه را هم در هیچ جایی از دنیا راه ندادند. نسل جدید باید بداند که این انقلاب مانند قطاری است که دارد در مسیر خودش پیش می رود، هر کس پیاده شود، جا می ماند. این قطار معطل و منتظر کسی نمی ماند که چه کسی سوار می شود و چه کسی پیاده می شود. برای رسیدن قطار انقلاب به مقصد خود باید حوصله کرد. ملت ما و نسل های جدید باید بداند که دشمن ول کن جمهوری اسلامی ایران نیست و تلاش می کند تا ضربه اش را به هر شکلی بزند، پس باید دشمن شناسی داشت. برکت و ثمره خون شهدا هرگز نخواهد گذاشت دشمنان به این انقلاب ضربه بزنند.