بررسی گزینه های جذب منابع مالی در صنعت نفت
مسیرهای مهم سرمایه گذاری گشایش می یابد
مشعل ورود سرمایه گذاران اعم از داخلی و خارجی به صنعت نفت ایران، موضوعی است که این صنعت چشم به راه آن است؛ مسیر مهمی که راه های مختلفی را در آن می توان یافت؛ از این رو، اعلام آمادگی وزارت نفت ایران در استقبال از سرمایه گذاران داخلی و خارجی فرصت بی بدیلی است که بدون شک با چراغ سبز متقاضیان و مشمولان این حوزه همراه خواهد بود.
صنعت نفت به عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور، نقش مهم و موثری در توسعه، اشتغال و همچنین رشد اقتصادی داشته و دارد؛ از این رو حرکت در راه توسعه آن، می تواند شاخص های مهم اقتصادی را بهبود ببخشد، به این دلیل که صنعت نفت این ظرفیت را دارد که سرمایه گذاری آن ظرف ٥ تا ٦ سال قابل بازگشت باشد و به افزایش درآمد کشور بینجامد و البته این افزون بر فواید مختلفی است که در بالندگی این صنعت ایجاد می کند.
مطابق برنامه ششم توسعه، صنعت نفت به ٢٠٠ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد که سهم بخش بالادستی حدود ١٣٠ میلیارد دلار است. با در نظر گرفتن این موارد، حرکت در این مسیر را باید به فال نیک گرفت. آنگونه که آمادگی برای استفاده از ظرفیت های داخلی و خارجی را می توان یکی از شاه بیت های اصلی سخنان جواد اوجی پس از در اختیار گرفتن کرسی وزارت نفت دانست. او هفته اخیر در سفر به خوزستان بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که آمادگی داریم از ظرفیت سرمایه گذاران داخلی و خارجی به منظور توسعه میدان ها، با اولویت میدان های مشترک نفت و گاز استفاده کنیم.
جذب سرمایه یکی از سرفصل های مهم وزارت نفت دولت سیزدهم است که از طریق ابزارهای مختلف و سیاست های تشویقی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی می توان در این راه گام برداشت و در این مسیر از مردمی سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب سرمایه های مردمی و مشارکت آنان در پروژه های صنعت نفت نیز بهره برد. مجموعه سیاست هایی که از استراتژی بلندمدت وزیر نفت برای جذب سرمایه های داخلی و خارجی با نگاهی فراتحریمی حکایت دارد.
جذب سرمایه در صنعت نفت
جواد اوجی، وزیر نفت در برنامه پیشنهادی خود به نمایندگان مجلس شورای اسلامی که در پنج فصل شامل فصل نخست «مقدمه»، فصل دوم «برخی از اسناد بالادستی مرتبط با صنعت نفت حاکم بر برنامه پیشنهادی»، فصل سوم «چالش های اساسی پیش روی صنعت نفت»، فصل چهارم «اقدامات اساسی و فوریت دار در صنعت نفت» و فصل پنجم «اقدامات راهبردی و عملیاتی وزارت نفت با لحاظ نمودن اولویت ها» ارایه کرد، در بخشی مجزا به مساله سرمایه گذاری در صنعت نفت پرداخته و در سرفصلی تحت عنوان تامین منابع مالی و جذب سرمایه در صنعت نفت از مسیر طراحی مشوق های لازم به راه های زیر اشاره کرده است:
گسترش تنوع ابزارهای سرمایه گذاری و تکمیل ساختارهای آن و اعمال سیاست های تشویقی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی از جمله بازار سرمایه
مردمی سازی اقتصاد نفت و گاز و جذب سرمایه های مردمی و مشارکت آنها در سود پروژه های صنعت نفت، گاز پالایش و پتروشیمی
به کارگیری منابع بانکی و توان نهادهای حاکمیتی در سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ و زیربنایی
تشکیل صندوق های سرمایه گذاری با هدف حمایت از طرح های صنعت نفت
پیگیری جذب سرمایه گذاران خارجی در صنعت نفت از جمله توافق جامع راهبردی با کشور چین
امکان سنجی اقتصادی و انتشار اوراق مشارکت ارزی برای پروژه های نفت و گاز
کدام پروژه ها در اولویت است؟
با مدنظر قرار دادن گزینه های جذب سرمایه که به آن پرداخته شد، در شرایط کنونی پروژه های مهمی در صنعت نفت کشور در حال اجراست که قطعا تزریق منابع مالی داخلی و خارجی روند اجرای آنها را شتاب می بخشد. به یقین تمامی طرح ها و پروژه های صنعت استراتژیک تشنه منابع مالی و سرمایه هستند، اما با توجه به محدودیت این منابع اگر بنا به اولویت بندی پروژه ها باشد، نمی توان از بخش های میادین مشترک کشورمان با سایر کشورها چشم پوشی کرد. وزیر نفت نیز در زمینه تخصیص منابع مالی از جمله پروژه های مهمی که مورد تاکید قرار داده است، توسعه میدان ها، با اولویت میدان های مشترک نفت و گاز است. شکی نیست که وجود میدان های مشترک با کشورهای همسایه در خشکی و دریا جذب سرمایه داخلی و خارجی را به ضرورتی انکارناپذیر بدل کرده است که هر لحظه توقف ما در برداشت از این میدان ها این منابع را روانه کشورهای شریک با ما خواهد کرد و این مساوی با ضرر و خسران برایمان خواهد بود. هرچند در شرایطی که ایران با تحریم های بین المللی روبه رو است، رقابت با این کشورها در میدان های مشترک رقابتی نابرابر و ناجوانمردانه تلقی می شود؛ اما ایران همواره راهکارهایی یافته تا عقب نماند؛ هرچند کار آسانی به نظر نمی رسد.
میدان های مشترک اولویت دار ایران
ايران در تمام سال های پس از انقلاب غير از دوران جنگ، هر سال کشف جديدي داشته و در اين مدت در مجموع 73 ميدان مشتمل بر 36 ميدان نفتي و 37 ميدان گازي کشف شده که از اين ميان، بخش زیادی ميدان مرزي و مشترک بوده اند. همچنین ایران با در اختیار داشتن حداقل ۲۸ میدان مشترک، شامل ۱۸ میدان نفتی، چهار میدان گازی و ۶ میدان نفت و گاز با کشورهای همسایه، یکی از معدود کشورهای جهان با این تعداد ساختار مشترک است. از این ۲۸ میدان، ایران با عراق ۱۲ حوزه مشترک، با امارات 7 هفت