آشنایی با سه محصول فرهنگی_ هنری که دنبال کردنشان بسیار ارزشمند است
از شعر هندی تا خاطره جنگی
دنیای فرهنگ و هنر، دنیایی بی انتهاست و هر چه در آن گردش کنیم، به پایانش نخواهیم رسید. چند سال است که در نشریه خودتان کوشیده ایم برای معرفی اندکی از این دنیای زیبا و هزاررنگ فعالیت کنیم. این هفته می خواهیم به شما سه محصول فرهنگی_ هنری را معرفی کنیم که بهره بردن از آنها بسیار ساده و ارزشمند است. یک اپلیکیشن بسیار حرفه ای حوزه موسیقی نواحی ایران، یک کتاب خاطرات شیرین و دلچسب و یک گزیده اشعار در سبک هندی که خواندن آن هوش از سرتان می برد. با ما باشید:
برگزیده اشعار سبک هندی
با ظهور دولت صفوی در ایران در اواخر قرن 9 هجری خورشیدی، اندک اندک سبک های هنری و ادبی جدیدی پا به دنیای هنری و فرهنگ ایران زمین گذاشت. خط نستعلیق رونق گرفت. نقاشانی مانند سلطان محمد و رضا عباسی، رنگ و جلایی دیگر به نقاشی ایرانی دادند و خلاصه در ادبیات و شعر هم تحولات بسیار عمیقی پیش آمد. تا پیش از اینکه سبکی به نام «هندی» در شعر ایرانی خودش را نشان دهد، سبک پیشین «عراقی» نام داشت که از شعرای مشهورش می توان به حافظ، سعدی، سنایی، عراقی و اوحدی مراغه ای اشاره کرد. شعرای سبک هندی پس از افول سبک عراقی، اندک اندک سر برآوردند و به بزرگانی چون صائب تبریزی، کلیم کاشانی، بیدل دهلوی و ... تبدیل شدند. احتمالا خیلی ها کمتر با شعر سبک «هندی» در ارتباط هستند و آن را می خوانند. شاید بسیاری از شاعران این سبک را حتی نشناسند؛ اما محمد قهرمان در کتاب «برگزیده اشعار صائب و دیگر شعرای مشهور هندی» کار مخاطب را بسیار آسان کرده است. ابیات منتخب این کتاب هر کدام مانند یک قطعه مروارید هستند که خواننده درخشش آنها را خواهد دید. در این کتاب علاوه بر گزیده اشعار صائب، گزیده اشعار شاعرانی چون: کلیم کاشانی، سلیم تهرانی، عرفی شیرازی، نظیری نیشابوری، طالب آملی، فصیحی هروی، غنی کشمیری، بیدل دهلوی و حزین لاهیجی دیده می شود.
آشنایی با موسیقی نواحی ایران
یکی از کتاب های معتبری که دو دهه پیش از سوی پژوهشگران حوزه موسیقی نواحی ایران و مردم شناسان نوشته شده، اثری است به نام «آشنایی با موسیقی نواحی ایران» نوشته هوشنگ جاوید. حالا یک اتفاق جالبی پیش آمده و سوره مهر، این کتاب را به همراه نمونه های صوتی، به صورتی بسیار دلچسب و جذاب به یک اپلیکیشن تبدیل کرده است. یعنی هر بخش از متن اثر، نمونه صوتی دارد. این شیوه از کتاب خواندن بخصوص برای هنرهای مختلف هفتگانه به قدری جذاب است که فکر نمی کنیم اگر یک بار این جذابیت را تجربه کنید، رهایی از آن برایتان ممکن باشد. درباره این کتاب- اپلیکیشن آمده است: «اين كتاب در 13 فصل به بررسي موسيقي نواحي ايران چون: موسيقي تركی، كردي، بختياري، مازندران، خراسان، سيستان و... مي پردازد. موسيقي نواحي ايران در واقع به طور كوتاه به بررسي تاريخچه موسيقي مناطق ايران، نغمات، سازها، ملودي ها، دستگاه های موسیقایی و بزرگان موسيقي اين مناطق پرداخته و ريشه ها و دلايل تاريخي و اجتماعي بسياري از تحولات در حوزه موسيقي را مورد توجه قرار مي دهد.» شما با خیال راحت و آسوده و به طور کاملا رایگان می توانید این کتاب- اپلیکیشن را روی تلفن همراهتان دانلود کنید و بهره ببرید.
ساجی
کتاب خاطرات به نام «ساجی» یک داستان گونه بسیار خواندنی است. «ساجی» روایت مقاومت و زنان در یکی از سخت ترین دوره های تاریخی کشورمان، یعنی دوران دفاع مقدس است. نسرین باقرزاده، روایتگر این کتاب مخاطب را به دنیایی از مرارت ها و پیچیدگی های انسانی می برد. کتاب سرشار از احساس است و ایستادگی تا پای جان را با تمام وجود نشان می دهد. خواندن این کتاب، شما را به دورانی دیگر و آدم هایی از جنس دیگر پرتاب می کند. ایثار، فداکاری و تلاش برای ماندگاریِ هویتی، بالاترین واژه ای است که این اثر آنها را مطرح کرده و مورد واکاوی قرار می دهد؛ اگر چه در «ساجی» سخن از جنگ است؛ اما این خمپاره ها و تانک ها نیستند که دیده می شوند؛ بلکه این چشم ها و اشک ها هستند که در نظرگاه مخاطب ایستاده اند. پشت جلد این کتاب آمده است: «در ساجی، جنگ تحمیلی با یک نگاه انسان دوستانه، روایت می شود. نسرین باقرزاده، راوی این کتاب، هرگز فکرش را هم نمی کرد که روزی جنگ وارد خانه اش شود. او بدون سلاح می خواهد از کیان و خانواده اش دفاع کند و بسیاری از اقوامش شهید می شوند. وقتی همه چیزش را از دست می دهد، همچنان در پایان کتاب به بازسازی خرمشهر امید دارد.» نویسنده این کتاب که نسخه الکترونیکی آن را با قیمت بسیار مناسبی می توانید دریافت کنید، بهناز ضرابی زاده است.
گل گشتی در انواع موسیقی نواحی مختلف ایران (بخش چهارم)
آواهایی از خلیج فارس تا کناره های دریای مازندران
ایران، سرزمینی کهن است که آوازه هنر و فرهنگ آن تمامی دنیا را درنوردیده. در هیچ جشنواره معتبر بین المللی امکان ندارد نامی از موسیقی ایران نباشد. موسیقی نواحی مختلف ایران، بسیار غنی و باستانی هستند و هر کدام ظرفیت های بسیار بالایی دارند. موسیقی نقطه به نقطه این سرزمین شنیدنی است. از خراسان تا لرستان و از آذربایجان تا کرانه های خلیج فارس با ما باشید تا شما را با دنیایی از موسیقی متنوع ایرانی آشنا کنیم. بخش چهارم را می خوانید:
گیلانی
گیلان، سرزمین پرماجرا و پر از رنگ و نشاط است. منطقه ای از میهن مان که هم به سرسبزی مشهور است و هم به زیبایی های عجیب و غریبش. گیلان، نواها و سازهایی مخصوص به خود دارد که اگر اصل آنها را بشنوید، حیرت می کنید که چقدر هنر موسیقی با آب و هوا و یک محیط خاص، سازگاری دارد. شاید در عرصه عمومی با سریال مشهور «پس از باران» بود که موسیقی گیلانی به گوش بسیار از مردم ایران رسید و صدای مرحوم فریدون پوررضا بیشتر شنیده شد. کمانچه، لُلِه(نوعی نی)، سرنا، کرنا، نی لبک، ناقاره و دایره از سازهای اصلی این منطقه از ایران است. موسیقی گیلانی بیش از هر دستگاه دیگری در شور و دشتی اجرا می شود؛ البته مقام ها و آوازهای زیادی نیز در چهارگاه و شوشتری دارد. یکی از گوشه های موسیقایی مشهور در مایه دشتی، گوشه ای به نام دیلمان است که دقیقا از روی موسیقی گیلانی برداشته شد و در موسیقی رسمی و دستگاهی ایران به کار گرفته شده است. موسیقی گیلانی را علاوه بر فریدون پور رضا، با ناصر مسعودی نیز می توانید دنبال کنید و به بهترین مجموعه ها از موسیقی گیلانی برسید. محال است این موسیقی را بشنوید و نخواهید به شنیده هایتان چیزی بیفزایید.
هرمزگانی
در کناره های خلیج فارس، استان پهناور زیبایی به نام هرمزگان، مأمن دریایی بی کرانه از آواها و نواهای ایرانی است. موسیقی هرمزگانی همه نوع نوایی دارد؛ از غم و شادی تا کار و تفریح. موسیقی هرمزگانی برای هر حالتی از زندگی می تواند عرض اندام کند. برای همین ظرفیت های بسیار بالای موسیقی هرمزگان است که بسیاری از خوانندگان و نوازندگان سبک های موسیقی مختلف تلاش می کنند تا به نوعی یک کار تلفیقی با موسیقی هرمزگانی داشته باشند و از شور و نوا و حرارت و حرکت این موسیقی در نواهای خود بهره ببرند. از سازهای مهم این نوع موسیقی ایران می توان به عود، سرنا، جوره، مارساز و نی انبان می توان اشاره کرد. جالب اینجاست که به دلیل شرایط اقلیمی و تجاری این استان، موسیقی اش نیز با موسیقی کشورهایی چون عمان و برخی کشورهای شمال آفریقا و شاخ آفریقا قرابت هایی دارد. اگر موسیقی هرمزگانی را نشنیده باشید، پیشنهاد می کنیم کارهای بزرگان این نوع از موسیقی ایرانی چون خالو قنبر را دنبال کنید.
ترکمنی
جایی در شرقی ترین نقطه از کرانه های دریای مازندران، موسیقی ترکمنی به عنوان یک نوع از موسیقی نواحی رواج و رونق بسیار جدی دارد. موسیقی که مخصوص قوم ترکمن است و ترکمن های ایرانی، بسیار آن را دوست دارند. یک بار نوای این موسیقی را در کنار لباس های بسیار زیبای ترکمنی و اسب های تیزپایشان بشنوید، دیگر امکان ندارد یادی از این موسیقی نکنید. این موسیقی علاوه بر اینکه در مناطق ترکمن صحرا و گنبدگاووس رونق و رواج دارد، در بخش هایی از خراسان شمالی و شرق استان مازندران نیز مورد توجه است؛ البته در بین کشورهای همسایه نیز ترکمنستان و افغانستان به موسیقی ترکمنی توجهی ویژه دارند. این موسیقی منحصر به فرد در مقام های موسیقی ترکمنی و در چهار دستگاه ارائه می شود: تشنید، قرق لر، مخمّس و نوایی. از سازهای اصلی این نوع موسیقی، می توان به دوتار ترکمنی به عنوان اصلی ترین و اساسی ترین آنها اشاره کرد. همچنین کمانچه ترکمنی و برخی سازهای کوبه ای نیز در زمره سازهای موسیقی نواحی ترکمنی محسوب می شوند. اگر آثار هنرمندان بزرگ این موسیقی چون نظر لی محجوبی را دنبال کنید، مطمئن هستیم که دنیایی از نغمه و نوای زیبای ترکمنی را پیدا خواهید کرد.