تغيير نام  توتال تحول یا تداوم سیاست ها

شعیب بهمن   بیش از ۹۰ درصد سهامداران گروه نفت و گاز فرانسوی توتال با برنامه اقلیمی این شرکت برای کاهش تدریجی انتشار کربن و تغییر نام آن به «توتال انرژی» موافقت کردند. در عین حال برخی سهامداران این شرکت کارزاری را برای رد اهداف سبز توتال به راه انداخته اند؛ زیرا اهداف این شرکت را به اندازه کافی جاه طلبانه نمی دانند. این تغییر و تحولات در شرکت توتال در حالی شکل گرفته که همچنان این پرسش مطرح است که آیا تغییر نام به تغییر رویکرد این شرکت به انرژی های تجدیدپذیر خواهد انجامید یا صرفا یک اقدام نمایشی بوده است؟

توتال به عنوان یک شرکت چندملیتی فعال در زمینه نفت و گاز که یکی از هفت شرکت عظیم نفتی دنیا نیز محسوب می شود، سرمایه عظیمی در بسیاری از نقاط جهان در اختیار دارد. همچنین این شرکت در تمامی مراحل تولید میعانات نفتی و گازی و سپس پخش این محصولات فعالیت می کند. علاوه بر این محصولات شیمیایی شرکت توتال نیز بازار بزرگی در تمام دنیا به خود اختصاص داده اند. توتال با شرکت های گوناگون و سازمان های مختلف در بسیاری از کشورهای دنیا همکاری دارد و پروژه های بسیاری در سرتاسر دنیا توسط این شرکت در حال اجرا هستند. از جمله کشورهایی که توتال با آنها همکاری دارد، می توان به سوییس، هلند، آنگولا، آلمان، عراق، نیجریه، لیبی، مالزی، موریتانی، موزامبیک، میانمار، آمریکا، عمان، قطر، کره جنوبی، استرالیا، اروگوئه، بریتانیا، اندونزی، روسیه، ویتنام، ونزوئلا، بلژیک، آرژانتین، عربستان سعودی، آلمان، مراکش، آذربایجان، بولیوی، آفریقای جنوبی، چین، قبرس، برزیل، ایتالیا، برمودا، امارات متحده عربی و کنگو اشاره کرد.

خدمات و فعالیت های شرکت توتال را می توان به چند بخش تقسیم کرد:

اکتشاف و استخراج

 گاز، منابع تجدیدپذیر و انرژی

 پالایش و محصولات شیمیایی

  بازاریابی و ارائه خدمات

  خدمات بین المللی توتال

  مردم و مسئولیت اجتماعی

 استراتژی و نوآوری

بخش های مردم و مسئولیت اجتماعی و همچنین استراتژی و نوآوری از سال 2016 به شرکت توتال اضافه شدند. وظیفه این بخش ها بیشتر به مسائل زیست محیطی و استراتژی های شرکت در قبال گرمایش جهانی و منابع انسانی مربوط می شود. بر این اساس توتال در ماه می سال 2016 به منظور کاهش آلودگی های زیست محیطی تولیدی خود تصمیم گرفت طی یک برنامه حدود 20 درصد از کربن تولیدی در بخش های گوناگون شرکت را تا سال 2035 کاهش دهد. شرکت توتال برای عملی کردن این برنامه کاهشی، قصد بهبود سوخت های تولیدی خود، بالابردن بهره وری انرژی و تولید انرژی های تجدیدپذیر جدید را دارد. همچنین شرکت توتال در ماه نوامبر 2016 یک سرمایه گذاری یک میلیارد دلاری برای کاهش تاثیر سوخت های فسیلی در تغییرات آب وهوایی انجام داد.

 

دیدگاه های متضاد

 درباره تغییر نام شرکت توتال و رویکردهای آینده آن می توان دو دیدگاه کلی را مطرح کرد:

دیدگاه اول بر این مبنا استوار است که شرکت توتال بر اساس اعتقاد راسخ به مسائل زیست محیطی به سوی تولید و تامین انرژی های تجدید پذیر در آینده حرکت خواهد کرد. بر این اساس تغییر رویکرد شرکت های بزرگ فعال در حوزه انرژی یک رخداد فراگیر است و توسط همه این شرکت ها در آینده دنبال خواهد شد. زیرا مسائل زیست محیطی از اهمیت بسیار زیادی برای افکار عمومی برخوردار شده است. مطابق با این رویکرد، سایر شرکت های بزرگ نیز در آینده نزدیک ناگزیر به تغییر سیاست های خود در راستای حفاظت از محیط زیست خواهند شد. هرچند که در شرکت اکسون موبیل ناگزیر به منازعه حقوقی با فعالان حوزه محیط زیست بر سر تغییرات اقلیمی شده و دادگاهی نیز در هلند به شرکت انگلیسی ـ هلندی شل دستور داده تا روند کاهش انتشار گازهای گلخانه ای خود را سرعت بخشد. دیدگاه دوم تاکید دارد که تغییر نام شرکت توتال تنها یک اقدام نمایشی و تبلیغاتی بوده و این شرکت برای کسب منافع بیشتر از گردونه رقابت با سایر رقبای بزرگ نفتی خارج نخواهد شد و همچنان در جهت سیاست های پیشین خود گام خواهد برداشت. در واقع شرکت توتال به هیچ وجه پروژه های سودآور نفتی و گازی خود را کنار نخواهد گذاشت و همچنان در عرصه سوخت های فسیلی فعال خواهد بود.

استراتژی جدید

اگر چه توتال با پروژه های خورشیدی و بادی در حال سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر است و نام خود را نیز تغییر داده اما این امر به معنای دست کشیدن از سرمایه گذاری و تولید سوخت های فسیلی نیست. در واقع توتال تلاش می کند در کنار ادامه فعالیت های خود در حوزه های اكتشافي و عملياتي هيدروكربوري، وارد عرصه های جدید تولید انرژی نیز شود. مدیران این شرکت به خوبی آگاه هستند که هر گونه چرخش ناگهانی در سیاست های توتال می تواند عواقب ناگواری برای آن در پی داشته باشد.

در نتیجه این احتمال که توتال در آینده یکی از بخش های اکتشاف میادین نفت و گاز، استخراج، تولید انرژی، حمل ونقل، پالایش و بازاریابی برای محصولات پتروشیمی و تجارت بین المللی نفت خام را کنار بگذارد، بسیار اندک است. در واقع تعطیل کردن هر یک از این بخش ها می تواند به از دست رفتن بخش مهمی از سرمایه این شرکت بزرگ منتهی شود.

با این اوصاف می توان انتظار داشت که توتال ضمن حفظ سیاست های قدیمی خود در حوزه سوخت های فسیلی، یک استراتژی جدید را نیز در خصوص انرژی های تجدیدپذیر در پیش بگیرد. این رویکرد در واقع از هوشمندی مدیران توتال حکایت دارد. زیرا در وهله نخست این شرکت بزرگ به سوی تولید انرژی های تجدیدپذیر حرکت خواهد کرد که می تواند در آینده برای آن سودآوری بسیار زیادی داشته باشد و در مراحل بعدی با نشان دادن فعالیت این شرکت در حوزه های زیست محیطی، افکار عمومی به خصوص فعالان محیط زیست را نیز با خود همراه سازد. این شرکت اعلام کرده که بخشی از درآمد حاصل از سرمایه گذاری بر سوخت های فسیلی را نیز به انرژی های تجدیدپذیر اختصاص خواهد داد.

البته در این بین توتال به منظور اجرای برنامه های محیط زیستی خود علاوه بر سرمایه گذاری در انرژی های جدید، به ابداع روش های نوین برای اکتشاف، استخراج و انتقال فرآورده های نفتی و گازی نیز دست زده است. توتال اولین شرکت در حوزه نفت و گاز است که اعلام کرده مشعل های تاسیسات خود را تا سال 2030 به طور کامل خاموش خواهد کرد. این شرکت موفق شده با مدل سازی های سه بعدی و چهاربعدی از میادین نفتی و گازی به محاسبه توان مخازن بپردازد و بهترین و بهینه ترین روش برای اکتشاف را به کار گیرد.

در نتیجه توتال هم به فعالیت های خود در زمینه سوخت های فسیلی ادامه خواهد داد و هم رویکردی جدید و هوشمندانه را نسبت به انرژی های جدید اتخاذ خواهد کرد. رویکرد ترکیبی توتال می تواند در آینده به مدلی برای سایر شرکت های بزرگ انرژی نیز مبدل شود.