به بهانه هزارمین شماره نشریه «مشعل» که بیش از دو سال است دیگر مکتوب نیست
مکتوب یا الکترونیکی همــــراهی ادامه دارد...
مشعل دنیای جدید، دنیای رسانه های الکترونیک و فضای مجازی است و اطلاعات به شکلی سریع و در کسری از ثانیه می تواند به آن سوی دنیا مخابره شود. اگرچه بسیاری افراد در دنیا به شکل مکتوب رسانه و به خصوص روزنامه های مکتوب هنوز وفادار و وابسته اند، اما کمپانی های بزرگ خبری در دنیا در کنار رسانه های مکتوب خود سرمایه گذاری مالی و انسانی قابل توجهی را به سمت فضای مجازی و رسانه های الکترونیک و تصویری برده اند. رسانه های الکترونیکی که در هر لحظه، هر ساعت یا هر روز با اخبار جدید به روز رسانی می شوند و اخبار و اطلاعات را به تلفن همراه یا ایمیل شخصی افراد می فرستند، تبدیل به بخشی از الزامات زندگی امروز شده اند. افراد در ساعات اولیه صبح با گذری کوتاه در تلفن همراه خود آخرین اخبار را همراه با تیتر و عکس می خوانند و دیگر نیازی به خریدن و همراه داشتن و ورق زدن روزنامه های مختلف ندارند. در عین حال دیگر بسیاری از هفته نامه ها، ماه نامه ها و نشریات تخصصی هم قید هزینه های بسیاری که چاپ مکتوب برای آنها داشته، کنار گذاشته و به دنیای پر فراز و نشیب الکترونیکی شدن پا گذاشته اند و کاربران می توانند با ذخیره کردن صفحات این نشریات تخصصی در تلفن هوشمندشان در فرصتی مناسب آن را مطالعه کنند.
تعاریف جدید برای نشریات دنیای امروز
نشریات الکترونیکی همه شرایط نشریات مکتوب را باید رعایت کنند، با این تفاوت که خروجی آنها به جای رفتن به چاپخانه وارد فضای وب می شود. همه این نشریات چه روزنامه و چه ماهنامه تخصصی باید در شماره هایی پیاپی و منظم به صورت الکترونیکی تولید و به روز شود و در صفحه خود برای مخاطبان امکان جست و جو، بازیابی، چاپ و ذخیره سازی اطلاعات را بگذارد. کمتر شدن یا حذف هزینه ارسال مجلات برای مشترکین و افراد علاقه مند، کاهش هزینه های فرآیند تولید، حذف محدودیت زمانی و مکانی، دسترسی فوری به شماره های قبلی، امکان نگهداری شماره های قبلی و ذخیره سازی همه این نشریات، سرعت بالا در نشر و فراگیری اخبار، امکالن مناسب برای جست و جو در نسخه الکترونیکی از جمله ویژگی های مثبت نشریات الکترونیکی است، اما این نشریات الکترونیکی دنیای جدید معایبی هم دارند. یکی از مهمترین معایب از دست رفتن بخشی از مشتری ها و مخاطبان است که دسترسی به دنیای الکترونیک ندارند یا اصلا دوست ندارند خودشان را درگیر فضای مجازی کنند. حتی بسیاری از مخاطبان به دلایل مختلف از جمله نداشتن سواد ابزارهای جدید و ترس از رایانه از رسانه های الکترونیک استفاده نمی کنند.
دور زدن محدودیت ها در فضای مجازی
فرایند تهیه و تولید و توزیع نشریات چاپی، محدودیت های فیزیکی دسترسی روزانه و حضور افراد در مراکز مختلف، دور از دسترس بودن و پولی بودن خرید بسیاری از ماهنامه های تخصصی و مهمتر از همه هزینه های این نشریات از تولید و توزیع تا قیمتی که خریدار برای آن می پردازد، هر کدام می تواند دیگر برای مخاطب فضای مجازی وجود نداشته باشد. در دنیای رسانه های الکترونیک در هر زمانی که وارد درگاه آن رسانه شوید، می توانید به اخبار دسترسی داشته باشید و از روی مبل و در حالی که دراز کشیده اید یا از پشت میز آشپزخانه به راحتی این نشریات را ورق بزنید و بخوانید و همه محدودیت ها و شرایطی را که دست و پا گیر بودند، دور بزنید.
چند رسانه ای شدن و فراگیری بالاتر
اتفاق مهمی که در دنیای رسانه های الکترونیک رخ داده، فراگیری بیشتر داده ها و اخبار است. پیش از این و در رسانه های مکتوب، روزنامه و کتاب را یک نفر می خواند و ممکن است به نفر بعدی منتقل نشود اما در فضای مجازی و رسانه الکترونیک، نسخه روزانه یا ذخیره شده را هر فرد می تواند برای هزاران نفر به اشتراک بگذارد و به این ترتیب فراگیری خبر هزاران برابر می شود. از سوی دیگر در نشریات الکترونیکی می توان بسیاری از اخبار و موضوعات خبری را همراه با صدا و تصاویری از آن رویداد برای مخاطبان ارائه داد و به این ترتیب پوشش بیشتر و فراگیرتری را برای مخاطبان خواهیم داشت.
تلاش برای صرفه جویی روزآمدی بیشتر مشعل
یکی از دلایل مهم در الکترونیکی شدن نشریات مکتوب جدای از کم شدن هزینه های مالی، صرفه جویی در مصرف کاغذ بوده است. آمارهای زیادی از مصرف سالانه کاغذ برای نشریات مکتوب تنها در ایران وجود دارد. آماری که با الکترونیکی شدن نشریات حجم زیادی از آن کاسته شده و این اتفاق کمک بیشتر به زمین و نفس کشیدن بیشتر درختان و حیات آنها خواهد بود. بیژن زنگنه، وزیر نفت در تیرماه 97 بخشنامه صرفه جویی و کاهش هزینه های بی تاثیر در کارایی وزارت نفت را ابلاغ کرد. در بخشی از این ابلاغیه دستور داده شد تا با توجه به فراهم بودن زیرساخت های الکترونیکی، انتشار هر گونه نشریه شامل نشریه مشعل، نشریات مناطق نفتخیز جنوب و دیگر موارد با هر عنوان (هفته نامه، ماهنامه و ...) به صورت چاپی و کاغذی ممنوع و در صورت لزوم تنها به صورت الکترونیک منتشر شوند. به این ترتیب هفته نامه مشعل با حفظ ترکیب و شرایط قبل و با تغییراتی در صفحات و ترکیب مطالب داخلی خود را برای انتشار الکترونیکی آماده کرد و همزمان خروجی این نشریه در سایت اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا)، پورتال وزارت نفت و چهار شرکت اصلی و کانال ها و صفحات مجازی منتشر شد تا مخاطبان قبلی هفته نامه مشعل جای خالی نشریه مکتوب را کمتر حس کنند. نشریه مشعل تنها رسانه مکتوب در صنعت نفت است که بدون توقف هر هفته تهیه و تا دورترین نقاط ایران و مناطق عملیاتی ارسال می شد و به همین دلیل خلاء حضور آن در ماه های اول بعد از این ابلاغیه و تغییرات در مناطق عملیاتی احساس شد. بسیاری از مدیران روابط عمومی شرکت های تابعه خواستار انتشار مکتوب این نشریه شدند اما در نهایت طبق دستور وزیر نفت مشعل به شکل الکترونیک تا امروز کار خود را ادامه داده است و خوشبختانه مشعل الکترونیک امروز بازتاب و خوانندگان خود را دارد. در این سال ها و انتشار در شرایط مختلفی که داشتیم تلاش شد تا منعکس کننده ابعاد مختلف صنعت نفت برای کارکنان و پل ارتباطی بین کارکنان و خانواده آنها با مدیران صنعت نفت باشیم و هنوز هم این ارتباط به شکلی قوی و مستحکم بین ما و شما برقرار است.