پاکسازی اتاقک ها در محیط های خطرناک
صنعت نفت از صنايع پيچيده و با ريسک بالاست که بروز حوادث در آن مي تواند خسارت هاي جاني و مالي جبران ناپذيري به همراه داشته باشد. در طول تاريخ، حوادث زيادي در اين صنعت رخ داده که پيامدهاي فراواني در بر داشته است؛ از اين رو اهميت درس آموزي از حوادث و سوانح در اين صنعت، براي شناسايي مناطق پر ريسک چند برابر مي شود. همانطور که مي دانيد، دانش به دست آمده در مورد علل حادثه، مي تواند اجازه استقرار اقدام هاي پيشگيرانه و کاهش دهنده حوادث در محل را صادر کند، ضمن آنکه بازخورد ناشي از آن نیز بهبود رفتار ايمن در افراد مستقر در فضاي صنعت نفت را به دنبال خواهد داشت. با بهره مندي از نکات «درس آموزي از حوادث»، مي توان از نوع وقايع ناخواسته تشديدکننده و بازدارنده آن، عواقب احتمالي وقايع ناخواسته و... به اقدام هاي کنترلي که مي تواند عواقب ناشي از حوادث را محدود کند، دست يافت. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» قصد دارد با چاپ برخي «درس آموزي از حوادث صنعت نفت ايران و جهان»، گامي در مسير کاهش حوادث بر دارد. در ادامه، درس آموزي از پاکسازی اتاقک ها در محیط های خطرناک را مي خوانيد:
آیا در واحد شما، اتاقک هایی در واحدهای عملیاتی وجود دارد که باید از هوا یا سایر گازها پاکسازی شده و فشار آن بالاتر از فشار اتمسفر نگه داشته شود؟ برخی از مکان ها مانند اتاق های برق، اتاق آنالایزرها یا حتی اتاق های کنترل، چنین شرایطی را دارند. فشار در این اتاق ها باید بیش از فشار محیط باشد تا هرگونه جریان یا نشتی از داخل به خارج صورت نگیرد. این عمل از ورود گازها و بخارهای قابل اشتعال به داخل اتاق و بروز آتش سوزی و انفجار ناشی از جرقه الکتریکی جلوگیری می کند. معمولا این اتاق ها به وسیله هوای تمیز پاکسازی می شوند؛ اما به طور متناوب، ممکن است با سیستم پشتیبان محتوی نیتروژن و هوا انجام شود. اگر این اتاق ها با نیتروژن پاکسازی شوند، یا پس از پاکسازی با هوا دوباره از نیتروژن استفاده شود، احتمال مواجهه با نیتروژن و خطر خفگی در داخل و اطراف این اتاقک ها وجود دارد.
شما چه کاری می توانید انجام دهید؟
اتاقک های تحت فشار را در واحد خود شناسایی کرده و هنگام بازدیدهای دوره ای، از صحت عملیات در این مکان ها اطمینان حاصل کنید.
میزان فشار در این اتاقک ها را بررسی کرده و اگر فشار در محدوده مناسب نبود، آن را به مدیریت گزارش دهید و سپس موضوع را پیگیری کنید تا مشکل رفع شود.
در این اتاقک ها، باید تمامی در ها و منافذ بسته بوده و بدرستی آب بندی شده باشند.
اگر قصد انجام تعمیرات در این اتاقک ها را دارید، باید مجوز انجام کار دریافت کنید، از خطرات بالقوه فشار بالا در زمان باز کردن اتاقک ها آگاه باشید و قبل از باز کردن در، فشار را چک کنید. اطمینان یابید که درِ اتاقک و تمامی منافذ بسته و آب بندی شده و عملیات پاکسازی بدرستی به اتمام رسیده است.
اگر در این اتاقک ها از گاز ازت به عنوان گاز پشتیبان استفاده شده یا پاکسازی با گاز ازت انجام می شود، از خطرات بالقوه استفاده از این گاز در داخل اتاقک و اطراف آن مطلع باشید. میزان اکسیژن را قبل از ورود چک کنید، حتی اگر هشدار دهنده ازت نصب شده و میزان بالای ازت را هشدار نداده باشد.
آیا می دانستید؟
کدها و استانداردهای الکتریکی در هر کشور و منطقه ای متفاوت است. با استفاده از این منابع، مهندسان و مدیران در می یابند که چگونه عملیات پاکسازی را طراحی و اجرا کنند.
غالبا فشار در داخل این اتاق ها باید در محدوده خاصی نگه داشته شده و مورد پایش قرار گیرند تا اطمینان حاصل شود که هر گونه نشت بخارها از داخل به خارج از اتاقک صورت نمی پذیرد.
فشار بیش از حد و بالاتر از حدود مشخص شده نیز می تواند خطرناک باشد. در ماه می 2017 مهندسی قصد داشت دریچه ای فلزی به قطر 14 اینچ (26 سانتی متر) و وزن 12 پوند (5.4 کیلو گرم) را داخل اتاقک بردارد؛ اما از آنجا که فشار داخل اتاقک، بیش از حد بود، به محض برداشتن، دریچه به هوا پرتاب و با سر مهندس برخورد کرد و باعث فوت او شد.
به منظور حفظ و ثابت نگه داشتن فشار مناسب داخل اتاقک، باید تمامی در ها و منافذ بدرستی بسته و آب بندی شده باشند.