بازگشت صنعت نفت با طعم دهه 90 میلادی
بانک سرمايه گذاري و شرکت خدمات مالي آمريکايي گلدمن ساکس از تعبير «بازگشت به آينده» براي نفت استفاده مي کند، زيرا سقوط قيمت هاي جهاني نفت خام و قيمت هاي کنوني اين کالاي راهبردي به گونه اي است که نگاه به صنعت نفت را به شرايطي که در دهه 1990 ميلادي بر صنعت نفت حاکم بود، تغيير داده تا جايي که سازمان کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک) بار ديگر توانسته است همانند آن دهه جايگاه و تسلط خود بر بازار نفت را احيا کند. بازگشت پر قدرت اوپک به عرصه بازارهاي جهاني نفت خام، يکي از پنج پيش بيني تازه ترين نسخه برآورد بانک آمريکايي گلدمن ساکس در گزارشي با عنوان «پروژه هاي برتر» Top Projects است. پيش بيني هاي ديگر مربوط به «کاهش شديد ديگر منابع توليد نفت»، «افزايش محرک ها براي بهره وري سرمايه ها»، «شتاب در ادغام ها» و «پايان افزايش توليد در کشورهاي غيرعضو اوپک» است.
تعادل جدید نفت
گلدمن ساکس در هفدهمين نسخه گزارش بررسي سالانه اش درباره توليد نفت و گاز اعلام کرد تحولات اخير در صنعت نفت و بازارهاي جهاني نفت خام سبب يادآوري دهه 1990 ميلادي صنعت نفت مي شود. گلدمن ساکس در گزارش اخير خود با عنوان پروژه هاي برتر سال 2020 ميلادي اعلام کرد: ادغام، بهره وري سرمايه و موانع بيشتر سبب پديدار شدن تعادلي جديد در بازارهاي جهاني نفت خام مي شود فشارهاي پشت اين بازگشت به 30 سال گذشته، تقاضا ازسوي سرمايه گذاران براي سود بيشتر در کنار کاهش مقدار انتشار کربن خواهد بود. گلدمن ساکس شرايط کنوني بازارهاي جهاني نفت خام را نقطه عطفي در چرخه سرمايه گذاري و توليد نفت و گاز مي داند که اين شرايط هفت سال پس از اوج قيمت نفت در سال 2014 ميلادي فرا مي رسد و اين اوضاع حکايت از پايان رشد توليد نفت خام کشورهاي غيرعضو اوپک دارد. تصوير تحولات کنوني بازارهاي جهاني نفت خام شبيه اوضاع مشاهده شده در سال 1987 ميلادي و دوره اي از تحولات هفت سال پس از اوج قيمت نفت در دهه 1970 ميلادي است که در آن دوران سبب ادغام شرکت هاي نفتي، انضباط بيشتر سرمايه ها و افزايش بازده شرکت ها شد.
ادغام ها
نخستين پيش بيني گلدمن ساکس از پنج مرحله پيش روي صنعت نفت در آينده به يکپارچگي دارايي ها اشاره دارد و برآورد مي شود تمرکز از مقدار توليد به سمت افزايش بازده مالي معطوف شود. اين روند سبب مي شود ذخيره هاي نفت و گاز با سود اندکي در زير زمين باقي بمانند و سرانجام شاهد کاهش شديد ذخاير نفتي جهان باشيم. بانک آمريکايي گلدمن ساکس اعلام کرد: کاهش سرمايه گذاري ها در بخش هاي اکتشاف ذخاير جديد نفت و گاز و ايجاد ظرفيت هاي جديد توليد نفت و گاز و در عين حال تمرکز بر افزايش بازگشت سرمايه و بازده، تاخير در اجراي پروژه هاي جديد، کاهش جريان آزاد نقدينگي و افزايش نظم و انظباط مالي و سرمايه ها در حال تاثيرگذاري بر عمر ذخاير نفتي است.
کاهش ذخایر نفتی
براساس برآوردها و تحليل هاي اين بانک آمريکايي درباره عمر ذخاير نفتي پروژه هاي برتر در سال 2020 ميلادي به 30 سال مي رسد؛ در حالي که اين رقم در سال 2014 ميلادي حدود 50 سال بود. اين بانک آمريکايي پيش بيني مي کند 79 درصد ذخاير توسعه نيافته با نفت برنت زير 60 دلار براي هر بشکه سودآور خواهد بود، در حالي که اين رقم در سال 2014 ميلادي تنها 18 درصد بود. تمرکز بيشتر بر بهره وري سرمايه ها به معناي آن است که پروژه هاي بالقوه متوقف مي مانند و نتيجه توسعه نيافتن اين پروژه ها کاهش مازاد عرضه نفت و گاز خواهد بود و اين وضع شرايط عرضه در دهه جاري با مشکل روبه رو مي کند. ادغام از الگوي مشاهده شده در سال 2014 ميلادي تبعيت خواهد کرد يعني زماني که صنايع نفت و گاز توجه خود را روي جلوگيري از افت قيمت هاي جهاني نفت خام متمرکز کردند. به پيش بيني گلدمن ساکس، صنعت نفت شيل در ايالات متحده آمريکا آخرين سنگر خواهد بود، اما هم اکنون شاهد ظهور نشانه هايي از تغيير در رفتار شرکت هاي فعال در اين حوزه وجود دارد. اين بانک آمريکايي انتظار دارد که جمع فعالان نفت شيل آمريکا روي درآمدزايي و دستيابي به پول نقد متمرکز مي شوند و با بازيگران کمتري به دنبال دو رقمي کردن سود خود خواهند بود.
چشم انداز ال ان جی
گاز طبيعي مايع شده (ال ان جي) چشم اندازي متفاوت دارد و در حالي که امسال با مازاد عرضه روبه رو هستيم، نبود سرمايه گذاري هاي جديد در بازه زماني سال هاي 2014 تا 2017 ميلادي سبب کمبود عرضه بالقوه پيش از موج دوم بهره برداري پروژه هاي ال ان جي در سال 2024 ميلادي مي شود.
گلدمن ساکس اعلام کرد: تازه ترين تحليل ها و برآوردهاي ما حکايت از اين دارد که رشد توليد ال ان جي از سالانه 40 ميلون تن در سال 2019 ميلادي به سالانه 10 تا 20 ميليون تن در بازه زماني سال هاي 2020 تا 2023 ميلادي مي رسد.
براساس برآورد اين بانک آمريکايي، بهبود در بازارهاي ال ان جي طي بازه زماني سال هاي 2023 تا 2025 ميلادي احتمال مي رود به توسعه جايگاه قطر به عنوان بزرگترين صادرکننده ال ان جي و کاهش نقش ايالات متحده آمريکا در صادرات اين کالا بينجامد.
بازگشت اوپک
براساس برآوردهاي گزارش پروژه هاي برتر بانک آمريکايي گلدمن ساکس، اعضاي اوپک تاثيرشان بر بازارهاي جهاني نفت بيشتر مي شود و بر اين بازار مسلط تر خواهند بود. تجزيه و تحليل از پايين به بالا در گزارش پروژه هاي برتر بانک آمريکايي گلدمن ساکس نشان مي دهد که وارد مرحله توقف رشد توليد نفت کشورهاي غيرعضو اوپک شده ايم که اين شرايط در پي کاهش تعداد پروژه هاي انتقال نفت و کند شدن گام هاي توسعه نفت شيل آمريکا پديد مي آيد. اين مرحله جديد براي کاهش فشارهايي خواهد بود که در سال 2021 ميلادي يعني هفت سال پس از اوج قيمت نفت در سال 2014 ميلادي اتفاق مي افتد درست مشابه آنچه که در سال 1987 ميلادي يعني هفت سال پس از اوج قيمتي سال 1980 رخ داد. گلدمن ساکس اعلام کرد: در کنار افزايش وابستگي به نفت توليدکنندگان عضو اوپک حاشيه خليج فارس، تغيير اوضاع بازار مي تواند شرايط را حتي براي بازگشت توليد نفت ايران و ونزوئلا فراهم کند.
مترجم: امير دشتي
منبع: نشريه فوربز